Πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί για θέματα ηγεσίας και στρατηγικής στη σύγχρονη επιχειρηματική πραγματικότητα, ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ένα μεγάλο μέρος των αρμοδιοτήτων ενός ηγέτη – διευθυντή σχετίζεται με τη διαχείριση, καθοδήγηση και ανάπτυξη των ανθρώπων – υπαλλήλων που βρίσκονται κάτω από την επίβλεψη του σε καθημερινή βάση, ανεξαρτήτως μεγέθους της κάθε επιχείρησης.

Άλλωστε, η ποιότητα της ηγεσίας, η σωστή επικοινωνία και το είδος των σχέσεων που αναπτύσσονται σε κάθε οργανισμό είναι εξίσου σημαντικές με στόχους, ρόλους, καθήκοντα και θέσεις.

“Η μαγική φόρμουλα που έχουν ανακαλύψει οι επιτυχημένες επιχειρήσεις είναι να φέρονται στους
πελάτες σαν καλεσμένους και στους υπαλλήλους σαν ανθρώπους.”  

Tom Peters
(συγγραφέας, ομιλητής και πρωτοπόρος της σκέψης σε θέματα business management & καινοτομίας)

Υπάρχουν διάφορα στυλ ηγεσίας, καθώς και η επικρατούσα αντίληψη που θέλει τα αφεντικά σκληρά και απρόσιτα με τους υπαλλήλους (και φυσικά μια σωρεία από case studies ηγετών αυτής της σχολής, όπως ο Στηβ Τζομπς, να την ενισχύουν), βασιζόμενη στο σκεπτικό ότι η εκδήλωση ενός πιο “μαλακού” ηγετικού προφίλ δεν εμπνέει σεβασμό και παρακίνηση στους εργαζομένους.

Τα αποτελέσματα ερευνών, όμως, τα τελευταία χρόνια έρχονται να διαψεύσουν την παραπάνω συνθήκη: στην επιτυχημένη ηγεσία, το αυταρχικό στυλ διοίκησης είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας, όπως αναφέρει o Dr. Travis Bradberry σε σχετικό άρθρο του στο Linkedin.

Πιο συγκεκριμένα, ευρήματα ερευνών σε διάφορα πανεπιστήμια και ινστιτούτα στο εξωτερικό δείχνουν ότι τα πολύ αυταρχικά αφεντικά προκαλούν:

– έντονο εργασιακό στρες στους υπαλλήλους, το οποίο πολλές φορές συσχετίζεται με καρδιακές παθήσεις και κατ’επέκταση αύξηση ιατρικών εξόδων
– μείωση της παραγωγικότητας
– διαρροή ταλέντων λόγω των συνθηκών
– άρνηση προαγωγών, παραιτήσεις υπαλλήλων

Επιπλέον, πολλοί υπάλληλοι θα προτιμούσαν να ανταλλάξουν το αυταρχικό αφεντικό τους με κάποιο καλύτερο, αντί να αποδεχτούν αύξηση μισθού ύψους 5.000$ !

Άλλες μελέτες πάνω στο συγκεκριμένο θέμα έδειξαν ότι τα πιο εξυπηρετικά, συνεργάσιμα και δίκαια αφεντικά, που δημιουργούν καλύτερες συνθήκες εργασίας, πετυχαίνουν αυξημένες αποδόσεις, μεγαλύτερη πιστότητα και δέσμευση από τους εργαζομένους, αποτελώντας ταυτόχρονα πηγή έμπνευσης και παρακίνησης για αυτούς.

Εν ολίγοις, οι άνθρωποι δεν φεύγουν από δουλειές, φεύγουν από κακά αφεντικά.

Τι σημαίνει όμως να είναι κάποιος “καλό” αφεντικό και πως μπορεί να επιτευχθεί αυτό;
Ο Dr. Travis Bradberry συνοψίζει τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες των καλών ηγετών στα εξής 10 σημεία:

1. Οι καλοί ηγέτες είναι καλοσυνάτοι χωρίς να είναι αδύναμοι
Ένα από τα πιο δύσκολα ζητήματα για έναν ηγέτη είναι η εύρεση ισορροπίας στον τρόπο εκδήλωσης καλοσύνης προς τους υφισταμένους του. Η ισορροπία επιτυγχάνεται όταν συνειδητοποιήσουμε ότι η πραγματική καλοσύνη αποτελεί εγγενή δύναμη για τον ηγέτη. Το να πούμε σε κάποιον μια δύσκολη αλήθεια που πρέπει να ακούσει είναι ένδειξη καλοσύνης και προτιμότερο από το να τον προστατεύσουμε από μια δύσκολη κουβέντα, διότι αυτό είναι αδυναμία. Επίσης η καλοσύνη πρέπει να είναι αυθεντική και χωρίς προσδοκίες, καθώς οι υπάλληλοι μπορούν να αντιληφθούν εύκολα τις περιπτώσεις όπου υπάρχει κρυφή ατζέντα από τη μεριά των ηγετών.

2. Eίναι δυνατοί αλλά όχι σκληροί
Η δύναμη αποτελεί σημαντική ιδιότητα της ηγεσίας. Οι άνθρωποι περιμένουν πρώτα να δουν αν κάποιος ηγέτης είναι πραγματικά δυνατός προτού τον ακολουθήσουν. Χρειάζονται ηγέτες με θάρρος, που μπορούν να λάβουν δύσκολες αποφάσεις, νοιάζονται για το καλό της ομάδας και φαίνονται αντάξιοι των περιστάσεων όταν δυσκολεύουν τα πράγματα. Μόνο έτσι μπορούν να εμπνευστούν και να ακολουθήσουν το παράδειγμα κάποιου ηγέτη.
Πολλοί διευθυντές αντιλαμβάνονται λανθασμένα ως δύναμη την αυταρχική, εξουσιαστική και σκληρή συμπεριφορά. Η δύναμη δεν είναι κάτι που επιβάλλεται στους άλλους, αλλά κερδίζεται μέσα από τη στάση μας σε αντίξοες συνθήκες και έτσι εδραιώνεται η εμπιστοσύνη.

3. Έχουν αυτοπεποίθηση αλλά δεν είναι αλαζόνες
Μας ελκύουν οι ηγέτες με αυτοπεποίθηση, πάθος και την πίστη ότι μπορούν να πετύχουν πράγματα, διότι η αυτοπεποίθηση είναι μεταδοτική και προσφέρει προοπτική για το μέλλον. Το ζήτημα είναι αυτή η αυτοπεποίθηση να μην μεταλλαχθεί σε υπεροψία και αλαζονεία από τη μεριά των ηγετών, ώστε να χάσουν επαφή με την πραγματικότητα και να αμφισβητηθεί η αξιοπιστία τους.
Οι μεγάλοι ηγέτες παραμένουν ταπεινοί και δεν αφήνουν τα επιτεύγματα τους ή την ισχύ τους να προκαλέσουν “ψευδαισθήσεις μεγαλείου” στον εαυτό τους. Επιπλέον, δεν ζητάνε από τους υφισταμένους τους να κάνουν πράγματα που δεν είναι και οι ίδιοι διατεθειμένοι να κάνουν.

4. Είναι θετικοί και αισιόδοξοι, αλλά παραμένουν ρεαλιστές
Άλλη μία πρόκληση για τους ηγέτες είναι η εύρεση ισορροπίας μεταξύ θετικής σκέψης και ρεαλισμού. Σκεφτείτε ένα ιστιοφόρο με τρεις επιβαίνοντες: έναν απαισιόδοξο, έναν αισιόδοξο και ένα μεγάλο ηγέτη. Όλα πηγαίνουν ομαλά μέχρι που ξαφνικά θεριεύει ο άνεμος. Ο απαισιόδοξος σηκώνει τα χέρια ψηλά και παραπονιέται για τον άνεμο, ο αισιόδοξος κάθεται πίσω, λέγοντας ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν, αλλά ο μεγάλος ηγέτης λέει “Μπορούμε να το κάνουμε αυτό!”, ρυθμίζει τα πανιά και κρατά το πλοίο στην πορεία του. Ο σωστός συνδυασμός αισιοδοξίας και ρεαλισμού είναι αυτός που κινεί τα πράγματα προς τα εμπρός.

5. Είναι πρότυπα συμπεριφοράς και όχι “ιεροκήρυκες”
Οι μεγάλοι ηγέτες εμπνέουν εμπιστοσύνη και θαυμασμό μέσα από τις πράξεις τους και όχι μόνο από τα λόγια τους, αποδεικνύοντας την ακεραιότητα τους σε καθημερινή βάση. Kοινώς, διοικούν δίνοντας εκείνοι πρώτοι το καλό παράδειγμα προς μίμηση.

6. Προστατεύουν την ομάδα και τους ανθρώπους τους
Οι πραγματικοί ηγέτες προστατεύουν τους ανθρώπους τους, δεν αποποιούνται τις ευθύνες τους και δεν φοβούνται να δηλώσουν τις αποτυχίες τους. Με το να υποστηρίζουν την ομάδα τους στις δύσκολες περιόδους μιας επιχείρησης κερδίζουν την εμπιστοσύνη τους. Επιπλέον, καλωσορίζουν τυχόν προκλήσεις, κριτικές ή διαφορετικές απόψεις από τη δική τους, καθώς γνωρίζουν ότι ένα περιβάλλον όπου οι άνθρωποι φοβούνται να μιλήσουν και να εκφράσουν τις απόψεις ή ιδέες τους είναι καταδικασμένο σε αποτυχία.

7. Βρίσκουν τη χρυσή τομή μεταξύ εργασίας και διασκέδασης
Πολλά αφεντικά ξέρουν καλά πως να διασκεδάζουν, όμως αυτό γίνεται συχνά εις βάρος των αποτελεσμάτων, ενώ παράλληλα υπάρχουν και τα εκ διαμέτρου αντίθετα αφεντικά ως προς το θέμα διασκέδαση. Απαιτείται λοιπόν ένας ισορροπημένος ηγέτης, ο οποίος ναι μεν θα έχει την ικανότητα να παρακινεί τους εργαζομένους ώστε να δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό στη δουλειά, αλλά ταυτόχρονα θα γνωρίζει πότε πρέπει να χαμηλώσει τους ρυθμούς και να γιορτάσει μαζί τους τα αποτελέσματα των προσπαθειών τους. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγεται η εξάντληση των υπαλλήλων, χτίζεται μια ωραία εργασιακή κουλτούρα και επιτυγχάνονται καλύτερες αποδόσεις.

8. Δημιουργούν προσωπικές επαφές
Ακόμα και σε μία κατάμεστη αίθουσα, οι καλοί ηγέτες κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται πραγματικά μοναδικοί, σαν να έχουν μία προσωπική συνομιλία με τον καθένα από αυτούς. Επικοινωνούν με τους άλλους σε ένα πιο προσωπικό και συναισθηματικό επίπεδο και δεν ξεχνούν ποτέ ότι έχουν μπροστά τους έναν άνθρωπο με σάρκα και οστά.

9. Παρέχουν άψογη ανατροφοδότηση (feedback)
Τα σχόλια τους για την απόδοση των εργαζομένων είναι ακριβή, αντικειμενικά αλλά και εμπνευστικά, ενώ κάθε κριτική γίνεται πάντα με τακτ. Οι καλοί ηγέτες λαμβάνουν υπόψη τους τα συναισθήματα και την οπτική των υπαλλήλων τους καθώς περνάνε το μήνυμα τους, ώστε να τους βοηθήσουν να βελτιωθούν.

10. Είναι γενναιόδωροι
Οι μεγάλοι ηγέτες είναι γενναιόδωροι. Αναγνωρίζουν την αξία και τη συνεισφορά των άλλων και νοιάζονται πραγματικά για την επιτυχία των υπαλλήλων τους. Θέλουν να τους εμπνεύσουν ώστε να πετύχουν το καλύτερο για τον εαυτό τους, όχι μόνο επειδή αυτό θα φέρει επιτυχία στην ομάδα, αλλά διότι ενδιαφέρονται για τον καθένα ξεχωριστά ως άτομο.

Πηγή: “Why Nice Bosses Finish First” – Dr. Travis Bradberry | Linkedin