Ο ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΥ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

© Helmut Newton

*ΦΛΟΓΕΡΑ ΤΑΜΠΕΡΑΜΕΝΤΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ
ΕΡΩΤΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ*

© Laurence Sackman

«Ταλαντευόμαστε μεταξύ δύο αντιλήψεων για τη συζυγική ευτυχία: η μία οφείλεται στην ηρεμία, η άλλη στην παρόρμηση. Το σύγχρονο ζευγάρι έχει γίνει το κεντρικό πρόβλημα του εαυτού του, το βάσανο του και ταυτοχρόνως το πιο αγαπημένο του παιδί. Αυτή είναι η ομορφιά και η τραγωδία του.

…Οι προηγούμενοι αιώνες αποσυνέδεαν τον γαμήλιο δεσμό από την ερωτική απόλαυση.

…Οι πρόγονοι μας ήταν λιγότερο «σεμνότυφοι» και περισσότερο «σώφρονες» απ’ ό,τι νομίζουμε, γράφει ο Έντουαρντ Σόρτερ στο βιβλίο του για τη σύγχρονη οικογένεια. Ενδεχομένως ερωτεύονταν και επιθυμούσαν άλλα πρόσωπα·το κύριο όμως μέλημα τους ήταν η μεταβίβαση της περιουσίας και η απόκτηση απογόνων. Σήμερα δεν έχουμε τέτοιες έγνοιες: εκτός από τις θρησκόληπτες μειονότητες στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, μπορούμε να επιλέξουμε, να παντρευτούμε και να εγκαταλείψουμε όποιον θέλουμε.
Ούτε η κοινότητα, ούτε η πατρική εξουσία μπορούν να μας εμποδίσουν. Η ηδυπάθεια και η εστία θεωρούνταν ασύμβατες.

© Charles Copeland

…Αλλά σήμερα συνδυάζουμε τη συντροφικότητα με την κραιπάλη. Το ζευγάρι δεν είναι πια ένας χώρος ειρήνης όπου οι σύντροφοι βρίσκουν καταφύγιο από την κτηνωδία του κόσμου· είναι ένας χώρος πειραματισμών και φαντασίας όπου απεργάζονται μια ατομική πορνογραφία.

…Ο σύγχρονος ερωτισμός τοποθετείται στον αστερισμό της τεχνικής. Οι εραστές οφείλουν ο ένας στον άλλον την αμοιβαία απόλαυση, αλλιώς το ντουέτο της λαγνείας μεταμορφώνεται σε ντουέτο της γκρίνιας. Ο καθένας ζητάει αυτό που του ανήκει δικαιωματικά.
Και αλίμονο σε όποιον κάνει μισές δουλειές… Σ’ αυτό το πεδίο, περισσότερο από τα άλλα, διεκδικούμε ακόμα ό,τι έχουμε στερηθεί και ό,τι μας ανήκει.

© John Currin

Η σεξουαλικότητα έχει αναλάβει καινούργια αποστολή: τη μέτρηση της ευχαρίστησης των συζύγων. Από τους παλιούς ρόλους το ζευγάρι διατήρησε μόνο την ανάγκη για κοινή εξέλιξη, για την οποία δίνει πληροφορίες ο ερωτισμός μεταξύ των συζύγων.
Το σεξ δεν τρομάζει πια, αντιθέτως καθησυχάζει, κάνει τον έρωτα και την αγάπη μετρήσιμα, μετατρέπει τις εφήμερες εντάσεις σε αξιομνημόνευτα επεισόδια της ζωής.
Στον κλειστό χώρο της κρεβατοκάμαρας, οι εραστές περνούν από τις εξετάσεις της ευτυχίας, αποδεικνύουν στο εσωτερικό τους δικαστήριο ότι είναι καλά μαζί.

…Μπαίνει σε εφαρμογή μια ολόκληρη παιδαγωγική της απαλλαγής από τις αναστολές.

…Σπεύδουν να μας συντρέξουν γιατροί, ψυχίατροι, σύμβουλοι γάμου για να ενθαρρύνουν και να εμπλουτίσουν τη φρενίτιδα των αισθήσεων. Είναι η προέκταση του σχολείου και της επιχείρησης, με ένα εξωσχολικό «μάθημα» που έχει στόχο να απελευθερώσει τα άγρια ένστικτα. Η εξέλιξη αυτή είναι προτιμότερη από την άγνοια που επικρατούσε κάποτε, καταλήγει όμως να κάνει τη σεξουαλικότητα ένα χωνευτήρι ηρωισμού δύο ατόμων.

© Jack Vettriano

…Η περιέργεια για εξερεύνηση άγνωστων πεδίων της λίμπιντο συμβαδίζει με την ανησυχία ότι υπολειπόμαστε, ότι δεν την αξιοποιούμε επαρκώς.

Ζούμε έναν τουριστικό μύθο του ερωτισμού. Οι εραστές είναι ταξιδιώτες στους οποίους προτείνονται δύο δρομολόγια: το κλασικό, η στάση του ιεραπόστολου, με την εξασφαλισμένη άνεση και το περιπετειώδες, που προσφέρει ένα σωρό παραξενιές: σαδομαζοχισμό, τριάδες, σοδομισμό κτλ. Δοκιμάζουν τις πιο εξεζητημένες πρακτικές σαν να πρόκειται για ταξίδι σε μακρινές χώρες, την Καραϊβική, την Κίνα ή την Τανζανία. Με ποιον μπορούμε να βυθιστούμε στην κραιπάλη αν όχι με το τρυφερό μας ήμισυ που μας ξέρει, που μας κακομαθαίνει, που θα μας κάνει αγαπούλες μετά από μια λυσσώδη σαδομαζοχιστική φάση; 

Τόπος σύνεσης όπου υπάρχει χώρος για τρελές πράξεις, το σύγχρονο ζευγάρι ενσαρκώνει την αμφισημία: από τη μια τον κομφορμισμό, από την άλλη τις πιο εξεζητημένες μορφές συνεύρεσης. Επιδίδεται σε μεγάλες δόσεις σαχλορομαντικής αισχρότητας, ανακατεύοντας φρασεολογία καραγωγέα και σεμνού εραστή, γλυκόλογα και βωμολοχίες. Το κομοδίνο γίνεται παράρτημα του σεξομάγαζου, μια μικρή αποθήκη εξαρτημάτων – οι καλύτερες φαντασιώσεις είναι, όπως ξέρουμε, οι «πρωτογενείς»…
Γενικά, οι «ανωμαλίες» παραμένουν soft και δεν κοινοποιούνται· παρά τη γενική επιτρεπτικότητα, δεν μιλάμε δημοσίως γι’ αυτά τα πράγματα. Ωστόσο, τα μέσα ενημέρωσης τα έχουν εισαγάγει στο συλλογικό φαντασιακό, με αποτέλεσμα να συμπληρώνουν τη σύγχρονη σεξουαλικότητα.

© Tracey Snelling

Ο τρόμος των σύγχρονων ζευγαριών είναι να βρεθούν ο ένας δίπλα στον άλλο σαν δύο ευνούχοι, ή, όπως γράφει ο Ζέρουγια Σάλεβ, «σαν δύο βαγόνια εγκαταλελειμμένα στις ράγες που συγκρούονται μετωπικά στη σεξουαλική πράξη». Έτσι εξηγούνται οι επεμβάσεις του σεξολόγου, του προπονητή, της πορνοστάρ, που κάνουν ραδιοφωνικές εκπομπές ή γράφουν άρθρα στα περιοδικά με στόχο την απενοχοποίηση των ακροατών και των αναγνωστών και τη μύηση τους στα απόκρυφα της ηδονής.

… «Ξυπνήστε την επιθυμία σας», μας λένε κάθε μήνα, κάθε τρίμηνο, τα διάφορα περιοδικά, υπό το άγχος μήπως μειωθεί η λίμπιντό μας.

Το στοίχημα των σύγχρονων εραστών είναι ο συνδυασμός έντασης και διάρκειας, νερού και φωτιάς, που εγκυμονεί τον κίνδυνο να χαθούν και τα δύο. Ο χρόνος ασκεί διαλυτική δύναμη ακόμα και στις πιο τρελές επιθυμίες. Ακόμα και τα φλογερά ταμπεραμέντα κάποια στιγμή ψυχραίνονται. Μου είναι ανυπόφορο να επιθυμώ λιγότερο τον άλλον, του κρατώ κακία που δεν μου προκαλεί την παλιά εκείνη ορμή· διαπιστώνω με θλίψη τη βαθμιαία εξουδετέρωση του ερωτικού μας δυναμικού. Δεν πρέπει όμως να κατηγορούμε τον άλλον, που δεν είναι παρά ένας φτωχός θνητός σαν εμάς, για όλα φταίει τη αδυναμία της φύσης μας.

Η διαρκής σεξουαλικότητα, «βιώσιμη σεξουαλικότητα» είναι μια από τις πιο συγκινητικές ουτοπίες της εποχής μας. H φθορά της επιθυμίας αποτελεί μια τραγική τροπή των πραγμάτων: παρότι θέλουμε να τη διατηρήσουμε σαν την ιερή φλόγα, εκείνη σβήνει.

 © Nahui Olin

…Η προσπάθεια να διατηρήσουμε την αισθησιακή υπερβολή σε υψηλές σφαίρες είναι μια από τις πιο συγκινητικές σελίδες του έρωτα στη Δύση. Η αγαμία, από εξάντληση της όρεξης, είναι η πιο αποτελεσματική καταστολή. 

…Η υπερβολή της εποχής μας συνοψίζεται στο άπιαστο όνειρο: όλα σε ένα ή τα θέλω όλα. Ένα και μοναδικό πλάσμα πρέπει να συμπυκνώνει όλες μου τις προσδοκίες.
Ποιος μπορεί να ανταποκριθεί σε τέτοια απαίτηση (παρότι, πράγματι, υπάρχουν άνθρωποι πλούσιοι σε κόσμους κι άλλοι που παρασιτούν στην ύπαρξη ενός άλλου); Η ιλιγγιώδης αύξηση των διαζυγίων στην Ευρώπη δεν οφείλεται στον εγωισμό μας αλλά στον ιδεαλισμό μας: είναι αδύνατο να ζήσουμε μαζί απέναντι στο είναι δύσκολο να μείνουμε μόνοι. Τα ζευγάρια διαλύονται όχι από απογοήτευση, αλλά από υπερβολική ιδέα για τον εαυτό τους.

…Παραφορτώνουμε το καράβι, το επενδύουμε με τόσες ελπίδες, ώστε τελικά ναυαγεί. Δεν υποφέρουμε από έλλειψη συναισθημάτων αλλά από υπερβολική ανάγκη για συναισθήματα.

Πιστεύω ακόμα στον μεγάλο έρωτα, ακούμε να λένε. Όμως δεν έχει νόημα να πιστεύουμε σε μια αφηρημένη έννοια, όσο αξιοθαύμαστη κι αν είναι, καλύτερα να πιστεύουμε στα άτομα, τα ευάλωτα και ατελή άτομα.

© Giuseppe Dangelico

…Από τότε που αφαιρέθηκαν τα εμπόδια που τον τροφοδοτούσαν με το να τον φρενάρουν, είναι υποχρεωμένος να βρει μόνος του τα μέσα για να ανανεωθεί. Πεθαίνει όχι από τα εμπόδια που συναντά, αλλά από την εύκολη επιτυχία του. Λένε ότι το πάθος είναι ακαταμάχητο: πράγματι, αντιστέκεται σε όλα εκτός από τον ίδιο του τον εαυτό.

Η αρχαία τραγωδία αντέτασσε μια αδύνατη ένωση στη σκληρή τάξη των πραγμάτων – η σύγχρονη τραγωδία είναι ο έρωτας που σκοτώνει τον εαυτό του, που πεθαίνει επειδή νικά.
Η ελευθερία του του επιτρέπει να φτάνει στο απόγειό του και να παρακμάζει. Ποτέ οι ερωτικές ιστορίες μας δεν ήταν τόσο βραχύβιες, ποτέ δεν έφταναν τόσο νωρίς στο κρεβάτι και στη συμβίωση, εφόσον δεν υπάρχουν πια εμπόδια. Η δυστυχία μας δεν οφείλεται πια στην έλλειψη, οφείλεται στον κορεσμό.

…Ενθουσιαζόμαστε, ψυχραινόμαστε, δεν είμαστε ποτέ ικανοποιημένοι.

© Grace Brooks

…Έτσι φτάνουμε στη μοναξιά.

…Γι’ αυτό και πολλαπλασιάζονται οι μοναχικές και πονεμένες ψυχές στο διαδίκτυο που συμμετέχουν σε μια αγορά «δεύτερο χέρι»: χωρισμένοι και ξαναπαντρεμένοι κάμποσες φορές «ερωτεύονται» έναν άγνωστο και είναι έτοιμοι να κάνουν τα ίδια λάθη, τις ίδιες εξωφρενικές επιλογές.

…Στη Δύση, το ζευγάρι υποφέρει από μυθολογίες παροξυσμού, από έξαλλο ρομαντισμό παίρνει υπερβολικά στα σοβαρά τον έρωτα και δεν ανέχεται τις ελλείψεις και τα λάθη του. Θα πεθαίνατε για κάποιον που αγαπάτε; Το ζήτημα όμως δεν μπαίνει έτσι, κυρίως πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να ζήσουμε με κάποιον, όχι να πεθάνουμε. Η ρουτίνα της καθημερινότητας συνεπάγεται τη συνέπεια της κάθε στιγμής και κάνει ανώφελη την εξονυχιστική εξέταση της κάθε χειρονομίας, της κάθε ακραίας ή τυχαίας κίνησης.

© Thomas Saliot

Κάποτε η αισθηματική αγωγή συνίστατο στην αποφυγή της απογοήτευσης:  έπρεπε να βρούμε τον δρόμο μας στους μαιάνδρους της καρδιάς, να μην παραδοθούμε στις παρορμήσεις, να αντιμετωπίσουμε τις χίμαιρες της νιότης και να επιλέξουμε ένα πνευματικό και ηθικό δρομολόγιο. Όλη η φιλολογία μας διδάσκει, αντιθέτως, πώς να ανασκαλεύουμε τη φωτιά, πώς να φλεγόμαστε…

Ανατροπή σε σχέση με την κλασική εποχή: η κλασική εποχή φοβόταν τα μεγάλα πάθη, που προκαλούν δυστυχία – εμείς φοβόμαστε τη χλιαρότητα…
Στην πραγματικότητα, δεν φοβόμαστε πια την αναρχία της συμπεριφοράς, αλλά την εξάλειψη των συγκινήσεων. Αυτό που επιζητούμε είναι το πάθος – ποιητικό, ευτυχισμένο – χωρίς τις μοιραίες του συνέπειες.

(Αποσπάσματα από το βιβλίο «Το παράδοξο του έρωτα» του Πασκάλ Μπρυκνέρ – μετάφραση Σώτη Τριανταφύλλου, εκδόσεις Πατάκη)

© Tao Siqi

*Υστερόγραφο

“Love or Drug” – Cunnie Williams