Oι περισσότεροι άνθρωποι ξεκινούν την σταδιοδρομία τους σε μια εταιρία ή μεγάλο οργανισμό προσδοκώντας ότι σταδιακά και με την πάροδο του χρόνου θα αναρριχηθούν στην ιεραρχία εντός της εταιρίας.

Αυτή η προοπτική επαγγελματικής εξέλιξης, το παραδοσιακό μοντέλο “υψηλότερη θέση εργασίας, καλύτερος μισθός, αναβαθμισμένες αρμοδιότητες”, αποτελεί πλέον μια ψευδαίσθηση στη σύγχρονη εργασιακή πραγματικότητα των τελευταίων 15 χρόνων, όπως ισχυρίζονται οι ειδικοί.

Τα νέα δεδομένα – αυξανόμενες μειώσεις προσωπικού, περισσότερο ευέλικτες μορφές απασχόλησης, οριζόντια οργανογράμματα με μειωμένες θέσεις ευθύνης/ηγεσίας στα υψηλότερα κλιμάκια και η εδραιωμένη πλέον εργασιακή αβεβαιότητα σε όλο το φάσμα επιχειρήσεων – καθιστούν τη δυνατότητα εσωτερικής προαγωγής των στελεχών μιας εταιρίας εξαιρετικά δύσκολη και πολλές φορές ανέφικτη, προκαλώντας απόγνωση στα στελέχη με ικανότητες και χρόνια εργασιακής εμπειρίας στο βιογραφικό τους.

H επαγγελματική ανέλιξη – το λεγόμενο career ladder – αποτελούσε για τις παλαιότερες γενιές μια δεδομένη συνθήκη, κατά μία έννοια, όπου κάθε μεγάλη επιχείρηση επένδυε στην ευρύτερη ανάπτυξη και εξέλιξη του ανθρώπινου δυναμικού και πρόσφερε ευκαιρίες και ένα σταθερό περιβάλλον στους υπαλλήλους της.

Στους ταραγμένους καιρούς που διανύουμε, όπου οι περισσότεροι κλάδοι υφίστανται μεγάλες αλλαγές και ανακατατάξεις, η κλασική έννοια της εργασιακής ασφάλειας απλά δεν υφίσταται πια.

Κατ’επέκταση, νέοι αλλά και καταξιωμένοι επαγγελματίες είναι πλέον αναγκασμένοι να αναλάβουν πλήρως την ευθύνη για την πορεία της καριέρας τους και να αναζητήσουν νέες λύσεις και ευκαιρίες για την επαγγελματική τους εξέλιξη.

Με βάση λοιπόν τα δεδομένα της νέας εργασιακής πραγματικότητας, οι ειδικοί προτείνουν ορισμένους τρόπους για την επίτευξη του παραπάνω στόχου.

1. Εξετάστε τις έμμεσες κινήσεις καριέρας

Εάν δεν υπάρχει η δυνατότητα προαγωγής σε ανώτερο πόστο εντός μια επιχείρησης, σκεφτείτε την οριζόντια μετακίνηση σε κάποιο άλλο τομέα. Για παράδειγμα, αν είστε οικονομικός αναλυτής μπορείτε να εργαστείτε ως αναλυτής σε τμήμα έρευνας αγοράς ή στις πωλήσεις, πέρα από το κλασσικό οικονομικό τμήμα της συγκεκριμένης εταιρίας.
Η οριζόντια εμπειρία διευρύνει το σύνολο των δεξιοτήτων σας και παράλληλα ενισχύει τις πιθανότητες σας για μια μελλοντική προαγωγή ή καλύτερη θέση εντός και εκτός της εταιρίας.
Είναι σημαντικό να είστε ρεαλιστές. Πολλές φορές μια εταιρία μπορεί να μην είναι αρκετά μεγάλη ή κερδοφόρα για να δικαιολογήσει μια επίσημη προαγωγή, γι’αυτό μην εστιάζετε πάντα στους τίτλους θέσεων. Η επαγγελματική εξέλιξη πολλές φορές σχετίζεται με αλλαγές στο μισθό, τις αρμοδιότητες και την επιρροή.
Σε μια μικρή επιχείρηση, το να έχετε μεγαλύτερη επιρροή στα προϊόντα ή τις υπηρεσίες της μπορεί μακροπρόθεσμα να είναι πιο σημαντικό για την καριέρα σας, σε σχέση με μια αλλαγή στον τίτλο της επαγγελματικής σας κάρτας.

2. Αποδείξτε ότι μπορείτε να ανταπεξέλθετε στις απαιτήσεις μιας προαγωγής

Προσφερθείτε εθελοντικά να βοηθήσετε το διευθυντή σας σε κάποια στοιχεία της δουλειάς του (π.χ. εκπαίδευση νέων υπαλλήλων και παροχή σχετικής ανατροφοδότητησης για την απόδοση τους) και μάθετε να τα κάνετε καλά.
Η πρόοδος σας σας καθιστά με αυτό τον τρόπο υποψήφιο για μια μελλοντική θέση manager, όπου απαιτούνται αντίστοιχες δεξιότητες. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να αποδείξετε ότι διαθέτετε τις γνώσεις, τις ικανότητες και τη θέληση για μια συγκεκριμένη δουλειά προτού σας την προτείνουν.

3. Networking: Eπενδύστε στο χτίσιμο σχέσεων

Όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντική είναι η εδραίωση ενός δικτύου γνωριμιών και η εύρεση συμβούλων, με την έννοια του μέντορα (η οποία δυστυχώς δεν είναι τόσο διαδεδομένη στην Ελλάδα), για την επαγγελματική μας ανέλιξη.
Ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλη είναι η βιομηχανία σας, το δίκτυό σας ή η εμπειρία σας, ένας από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες για την εξέλιξη της σταδιοδρομίας σας είναι να έχετε καθοδήγηση από το σωστό μέντορα-σύμβουλο. Οι έμπιστοι σύμβουλοι θα σας προσφέρουν πολύτιμες γνώσεις που δεν πρόκειται να βρείτε σε κανένα σεμινάριο ή βιβλίο για management.
Αυτό το δίκτυο επαφών και η ποικιλία των σχέσεων που αναπτύσσονται, ιδανικά σας παρέχουν ειλικρινή ανατροφοδότηση, συμβουλές, διορατικότητα και πληροφορίες καθόλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας μας.
Η “ομάδα συμβούλων” σας θα πρέπει να περιλαμβάνει συνεργάτες εντός και εκτός της εταιρίας όπου εργάζεστε, ανώτερα διευθυντικά στελέχη, άτομα από το τμήμα ανθρώπινου δυναμικού, στελέχη και ηγετικές μορφές του κλάδου μας, μέλη της οικογένειας, αξιόπιστους φίλους και συμφοιτητές.
Θα βασιστείτε σε αυτούς τους ανθρώπους για να σας βοηθήσουν να αξιολογήσετε τον εαυτό σας και την κατεύθυνση στην οποία πρέπει να εστιάσετε και να αναπτυχθείτε, να πληροφορείτε για νέες ευκαιρίες και θέσεις εργασίας, να πάρετε συστάσεις, καθώς και για να κατανοήσετε το ρόλο σας και τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η επιχείρηση και ο κλάδος.
Είναι σημαντικό να σταθμίζετε πάντα τους στόχους σας σε σχέση με το περιβάλλον στο οποίο κινείστε.
Συμμετέχετε σε βιομηχανικές ενώσεις, συλλόγους, ομάδες ή δίκτυα επαγγελματιών.
Προσοχή όμως. Η δικτύωση για χάρη της δικτύωσης σπαταλά το χρόνο των πολυάσχολων ανθρώπων, ειδικά όταν πρόκειται για άτομα στα ανώτατα κλιμάκια. O νούμερο ένα κανόνας για να γνωρίσεις ανθρώπους είναι να εμφανιστείς. Ο νούμερο δύο κανόνας είναι να μπορείς να προσφέρεις αξία και να είσαι πολύτιμος στους άλλους, όπως αναφέρουν οι ειδικοί. Η ανάληψη πρωτοβουλιών και η εθελοντική εργασία βοηθούν σημαντικά προς αυτή την κατεύθυνση.

3. Μη σταματάτε ποτέ να μαθαίνετε

Η καλλιέργεια επαγγελματικών σχέσεων δεν αρκεί. Χρειάζεστε επιπλέον τις απαιτούμενες δεξιότητες και την ανάλογη εμπειρία για να προχωρήσετε στο επόμενο στάδιο της καριέρας σας. Κι εδώ εστιάζεται το πρόβλημα πολλών νέων επαγγελματιών. Δεν μπορούν να πάρουν τη δουλειά που θέλουν χωρίς την αντίστοιχη εμπειρία και παράλληλα δεν μπορούν να αποκτήσουν την εμπειρία χωρίς την κατάλληλη ευκαιρία, δεδομένου ότι οι περισσότερες εταιρίες δεν προσλαμβάνουν άτομα για τις δυνατότητες-προοπτικές τους αλλά για τις δεξιότητες τους.
Μερικές φορές παίζει ρόλο το πως ζητάτε μια ευκαιρία. Είναι προτιμότερο να αναζητήσετε με πιο πλευρικό, έμμεσο τρόπο πληροφορίες για τη δυνατότητα απόκτησης περαιτέρω εμπειρίας, τον τρόπο λειτουργίας της εταιρίας, τα τμήματα της και το πως μπορείτε να ενταχθείτε και να προσφέρετε σε αυτήν. Επίσης είναι σημαντικό να εντοπίσετε τις περιοχές όπου είστε αδύναμοι και πρέπει να αναπτύξετε.
Σε κάθε περίπτωση, οι έμμεσες κινήσεις και η απόκτηση οριζόντιας εμπειρίας βοηθούν στην διεύρυνση των δεξιοτήτων σας. Αναζητείστε, εκμεταλλευτείτε τις νέες ευκαιρίες όπου παρουσιάζονται και φροντίστε να υπερβαίνετε ενεργά τις προσδοκίες, έχοντας πάντα στο νου σας τους μακροπρόθεσμους στόχους σας.

4. Μη δείχνετε απλά πρόθυμοι, αναλάβετε πρωτοβουλίες

Στις μικρότερες επιχειρήσεις οι αρμοδιότητες των στελεχών είναι συνήθως περισσότερο διευρυμένες. Επωφεληθείτε από αυτό και προωθήστε δυναμικά το ρόλο σας. Αντί να περιμένετε να σας αναθέσουν επιπλέον αρμοδιότητες, αναζητείστε τομείς της επιχείρησης που χρειάζονται βελτίωση και δημιουργείστε λύσεις. Αυτή η διαδικασία θα φέρει στην επιφάνεια νέους τομείς ευκαιριών και θα αναβαθμίσει ενδεχομένως τη δική σας θέση.
Σε αυτή την περίπτωση, είναι σκόπιμο να καταγράψετε όλους τους δείκτες απόδοσης βάση των οποίων θα μετρηθεί η απόδοση σας, ώστε να διευκολύνετε την επιχείρηση να αναγνωρίσει την προσπάθεια σας.
Εν ολίγοις, θέστε στόχους, επικοινωνήστε τα επιτεύγματα σας και παρουσιάστε πως αυτά μεταφράζονται σε ευρώ. Είναι μια γλώσσα που καταλαβαίνουν όλα τα στελέχη.

5. Επιλέξτε το σωστό κλάδο

Θεωρητικά μπορείτε να εξελιχθείτε σε οποιοδήποτε τομέα, όμως οι περισσότερες ευκαιρίες για επαγγελματική ανέλιξη βρίσκονται σε αναπτυσσόμενους κλάδους ή τομείς με κάποια σχετική σταθερότητα και όχι σε κλάδους που περνάνε κρίση.
Εαν έχετε χτίσει ήδη μια πορεία σε προβληματικό κλάδο και δυσκολεύεστε να αναζητήσετε αλλού ευκαιρίες, τότε εστιάστε σε ότι μπορείτε να μάθετε και να κεφαλοποιήσετε από την τρέχουσα εμπειρία σας, όπως το πως μπορείτε να διοικήσετε ομάδες εν μέσω αλλαγών (change management), διαχείριση κρίσεων (crisis management), στρατηγικές για την αντιμετώπιση απολύσεων κ.ο.κ – επενδύοντας δηλαδή στην απόκτηση πολύτιμων δεξιοτήτων, ανεξάρτητα από τον κλάδο στον οποίο βρίσκεστε.

6. Φροντίστε τον εαυτό σας

Οι νέοι επαγγελματίες, και όχι μόνο, έχουν πολλές φορές την τάση να υπερβαίνουν τις αντοχές τους και να οδηγούνται σε εργασιακή εξάντληση. Αυτό μακροπρόθεσμα επηρεάζει την παραγωγικότητα και την απόδοση τους, με αρνητικές συνέπειες για την εξέλιξη τους.
Συνεπώς, θα πρέπει να βάζετε προτεραιότητες και να οργανώνετε καλύτερα το χρόνο σας, διότι είστε οι μόνοι που γνωρίζετε πραγματικά πόσο απασχολημένοι είστε.
Φροντίστε τη σωματική και ψυχική υγεία σας και μην αναλαμβάνετε περισσότερα καθήκοντα απ’όσα μπορείτε να χειριστείτε.

Η απόλυτη συνταγή επιτυχίας για την επαγγελματική ανέλιξη δεν υπάρχει. Είτε αποφασίσετε να παραμείνετε στην παρούσα θέση σας, είτε να αναζητήσετε αλλού εργασία, είναι πάντα προς όφελος σας να συνεχίσετε την προσπάθεια σας και να αξιοποιείτε τους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τους στόχους σας.

Πηγές:
https://hbr.org/2012/02/there-is-no-career-ladder
http://fortune.com/2014/11/05/career-advancement-advice/
https://www.themuse.com/advice/nowhere-to-go-advancing-your-career-at-a-small-company
https://www.themuse.com/advice/4-factors-that-advance-your-career-that-have-nothing-to-do-with-you