ΕΡΩΤΙΚΗ ΑΠΙΣΤΙΑ: ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Στη σύγχρονη εποχή της ερωτικής και σεξουαλικής απελευθέρωσης η ερωτική απιστία παραμένει μια επώδυνη, τραυματική εμπειρία που κλονίζει τα θεμέλια κάθε σχέσης και απειλεί την αίσθηση της ταυτότητας μας.

Πρόκειται για μια πολύπλοκη υπόθεση που δεν μπορεί να ερμηνευθεί με απόλυτους όρους άσπρου-μαύρου, καλού-κακού, θύτη και θύματος, καθώς η προδοσία σε μια σχέση παρουσιάζεται με πολλές μορφές – παραμέληση, αδιαφορία, βία, περιφρόνηση, σεξουαλική απιστία- και κατ’επέκταση το “θύμα” μιας εξωσυζυγικής σχέσης δεν είναι απαραίτητα πάντα το “θύμα” του γάμου.

Επιπλέον, “όταν αναζητούμε το βλέμμα κάποιου άλλου, δεν σημαίνει πάντα ότι φεύγουμε από τον σύντροφό μας, αλλά από το άτομο που έχουμε γίνει. Και δεν είναι ότι αναζητούμε τόσο κάποιο άλλο άτομο, όσο ότι αναζητούμε έναν άλλο εαυτό”, όπως ισχυρίζεται η καταξιωμένη ψυχοθεραπεύτρια και ειδική σε θέματα σχέσεων Εστέρ Περέλ.

Μέσα από τη μακροχρόνια εργασία της με ζευγάρια και το συγγραφικό της έργο, επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει την έννοια της ερωτικής απιστίας και τις ερωτικές σχέσεις εν γένει. Θέτει νέες παραμέτρους και προσφέρει μια διαφορετική, τολμηρή οπτική, βοηθώντας μας να κατανοήσουμε καλύτερα την ανθρώπινη φύση και να μεταμορφώσουμε την κρίση σε ευκαιρία.

Η Βελγίδα ψυχοθεραπεύτρια Εστέρ Περέλ, διεθνώς αναγνωρισμένη ομιλήτρια, σύμβουλος επιχειρήσεων και συγγραφέας του best seller βιβλίου “Mating in Captivity: Unlocking Erotic Intelligence” ειδικεύεται στην θεραπεία- συμβουλευτική ζευγαριών και σε θέματα “ερωτικής νοημοσύνης”. Το πρόσφατο έργο της επικεντρώνεται στην ερωτική απιστία μέσα από μια αντισυμβατική, υπαρξιακή θεώρηση και διερευνά τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στις σχέσεις.

Η διάσημη ομιλία της στο συνέδριο TED με θέμα “Επαναπροσδιορίζοντας την απιστία. Μια ομιλία για όποιον έχει αγαπήσει”, την οποία έχουν παρακολουθήσει περισσότεροι από 7 εκατομμύρια άνθρωποι,  αποδομεί τις στερεοτυπικές προσεγγίσεις της σύγχρονης κουλτούρας και προσφέρει εξαιρετικά διαφωτιστικές απαντήσεις σε ερωτήματα όπως “Γιατί απατούμε; Και γιατί απατούν οι ευτυχισμένοι άνθρωποι; Όταν λέμε «απιστία», τι ακριβώς εννοούμε;”.

Ακολουθούν μερικά αποσπάσματα:

“Σε όλη την Ιστορία, οι άντρες είχαν σχεδόν άδεια για να απατούν, με ελάχιστες συνέπειες, κάτι που υποστηρίχθηκε από ένα σωρό θεωρίες βιολογίας και εξέλιξης, που δικαιολογούσαν την ανάγκη τους να ξενοκοιτάνε. Οπότε, τα δύο μέτρα και τα δύο σταθμά είναι τόσο παλιά όσο και η μοιχεία. Όμως, ποιος ξέρει τι πραγματικά συμβαίνει κάτω από τα σεντόνια; Επειδή όσον αφορά το σεξ, οι άντρες παροτρύνονται να καυχιούνται και να υπερβάλλουν, αλλά οι γυναίκες παροτρύνονται να το κρύβουν, να το υποτιμούν και να το αρνούνται.”

“Όταν κάποτε ο γάμος ήταν μια οικονομική επιχείρηση, η απιστία απειλούσε την οικονομική μας ασφάλεια. Αλλά τώρα που ο γάμος είναι ένας ερωτικός διακανονισμός, η απιστία απειλεί τη συναισθηματική μας ασφάλεια. Ειρωνικά, κάποτε καταφεύγαμε στην απιστία γιατί εκεί αναζητούσαμε την αγνή αγάπη, αλλά τώρα που αναζητούμε την αγάπη στο γάμο, η απιστία την καταστρέφει.”

“Έχουμε ένα ρομαντικό ιδεώδες, βάσει του οποίου στρεφόμαστε προς κάποιο άτομο για να μας ικανοποιήσει μια ατελείωτη λίστα αναγκών: Να είναι ο καλύτερος εραστής που είχα ποτέ, ο καλύτερος μου φίλος, ο καλύτερος γονιός, το άτομο της εμπιστοσύνης μου, ο συναισθηματικός μου σύντροφος και ο διανοητικά ίσος μου. Κι εγώ είμαι τα πάντα. Είμαι εκλεκτή, είμαι μοναδική, είμαι απαραίτητη, είμαι αναντικατάστατη. Είμαι η μία και μοναδική. Και η απιστία μου λέει ότι δεν είμαι. Είναι η απόλυτη προδοσία.”

“Δεν είχαμε ποτέ μεγαλύτερη τάση να παραστρατήσουμε, και όχι επειδή στις μέρες μας έχουμε καινούργιες επιθυμίες, αλλά επειδή ζούμε σε μια εποχή όπου αισθανόμαστε ότι δικαιούμαστε να επιδιώξουμε τις επιθυμίες μας, επειδή αυτός είναι ο πολιτισμός όπου δικαιούμαι να είμαι ευτυχισμένος. Κι αν κάποτε παίρναμε διαζύγιο επειδή ήμασταν δυστυχισμένοι, σήμερα παίρνουμε διαζύγιο επειδή θα μπορούσαμε να είμαστε πιο ευτυχισμένοι. Κι αν κάποτε το διαζύγιο ήταν ντροπή, σήμερα, το να επιλέξεις να μείνεις, ενώ μπορείς να φύγεις, είναι η νέα ντροπή.”

“Η τυπική υπόθεση λέει ότι αν απατάς, είτε κάτι δεν πάει καλά στη σχέση σου ή κάτι δεν πάει καλά με σένα. Όμως δεν γίνεται εκατομμύρια άνθρωποι να έχουν όλοι πρόβλημα. Η λογική είναι η εξής: Αν έχεις ό,τι χρειάζεσαι στο σπίτι, τότε δεν χρειάζεται να ψάξεις αλλού. Αυτή η λογική θεωρεί δεδομένο ότι υπάρχει ο τέλειος γάμος που θα μας κάνει άνοσους στην επιθυμία μας να ξεπορτίσουμε. Όμως τι γίνεται αν το πάθος έχει συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης; Τι γίνεται αν υπάρχουν πράγματα που ούτε μια καλή σχέση δεν μπορεί να προσφέρει; Αν απατούν ακόμα και οι ευτυχισμένοι άνθρωποι, γιατί το κάνουν;”

“Οι παράλληλες σχέσεις είναι πράξεις προδοσίας και επίσης μια έκφραση λαχτάρας και απώλειας. Στο βάθος μιας παράλληλης σχέσης, θα ανακαλύψετε συχνά μια λαχτάρα και μια επιθυμία για συναισθηματική επαφή, για κάτι καινούργιο, για ελευθερία, για αυτονομία, για σεξουαλική ένταση. Μια επιθυμία να επανασυνδεθούμε με χαμένα κομμάτια του εαυτού μας ή μια απόπειρα να επαναφέρουμε ζωτικότητα στη θέση της απώλειας και της τραγωδίας.”

“Σε όλον τον κόσμο, υπάρχει κάτι που μου λένε πάντα οι άνθρωποι που έχουν εξωσυζυγικές σχέσεις: Αισθάνονται ζωντανοί. Και μου λένε συχνά ιστορίες μιας πρόσφατης απώλειας, ενός γονιού που πέθανε, ενός φίλου που έφυγε νωρίς, και μιας δυσάρεστης ιατρικής γνωμάτευσης. Ο θάνατος και η θνητότητα ζουν συχνά στη σκιά μιας εξωσυζυγικής σχέσης, επειδή εγείρουν αυτά τα ερωτήματα: Αυτό ήταν; Υπάρχει κάτι άλλο; Έτσι θα συνεχίσω και τα επόμενα 25 χρόνια; Θα αισθανθώ ποτέ ξανά όπως τότε; Και αυτό με οδήγησε να σκεφτώ, ότι ίσως αυτά τα ερωτήματα, είναι αυτά που ωθούν τους ανθρώπους να περάσουν τη διαχωριστική γραμμή, και ότι κάποιες σχέσεις είναι μια απόπειρα να νικήσει κάποιος τη νέκρωση, να βρεί ένα αντίδοτο για τον θάνατο.”

“H συζήτηση για τη μονογαμία δεν είναι η ίδια με τη συζήτηση για την απιστία. Όμως είναι γεγονός, πως ακόμα κι όταν έχουμε την ελευθερία να έχουμε και άλλους σεξουαλικούς συντρόφους, εξακολουθεί να μας δελεάζει η δύναμη του απαγορευμένου. Ότι αν κάνουμε αυτό που υποτίθεται ότι δεν πρέπει να κάνουμε, τότε αισθανόμαστε ότι πραγματικά κάνουμε αυτό που θέλουμε. Κι έχω πει σε αρκετούς ασθενείς μου, ότι αν μπορούσαν να βάλουν στη σχέση τους το ένα δέκατο της τόλμης, της φαντασίας και της ενέργειας που βάζουν στις εξωσυζυγικές τους σχέσεις, κατά πάσα πιθανότητα δεν θα χρειάζονταν να με δουν ποτέ.”

“Η επιθυμία είναι βαθιά. Η προδοσία είναι βαθιά. Όμως μπορεί να θεραπευτεί. Και κάποιες εξωσυζυγικές σχέσεις, είναι η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι σχέσεων που ήδη αργοπέθαιναν. Όμως κάποιες άλλες, θα μας ωθήσουν προς νέες δυνατότητες. Είναι πραγματικότητα, ότι τα περισσότερα ζευγάρια που έχουν βιώσει εξωσυζυγικές σχέσεις, παραμένουν μαζί. Όμως κάποια απλώς θα επιβιώσουν και κάποια άλλα θα μπορέσουν να μετατρέψουν την κρίση σε ευκαιρία. Θα μπορέσουν να την μετατρέψουν σε μια παραγωγική εμπειρία.”

“Εξετάζω τις εξωσυζυγικές σχέσεις από δύο πλευρές. Ο πόνος και η προδοσία είναι στη μία πλευρά. Η εξέλιξη και η ανακάλυψη του εαυτού είναι στην άλλη. Τι έκανε αυτό σε σένα και τι σημαίνει αυτό για μένα; Κι έτσι, όταν ένα ζευγάρι έρχεται σε μένα αφού έχει αποκαλυφθεί η εξωσυζυγική σχέση, συχνά τους λέω αυτό: Σήμερα, στη Δύση, οι περισσότεροι από εμάς θα κάνουμε δύο ή τρεις σχέσεις ή γάμους, και κάποιοι από εμάς θα τις κάνουμε με το ίδιο άτομο.”

Μπορείς να παρακολουθήσεις ολόκληρη την ομιλία (με ελληνικούς υπότιτλους)  της Εστέρ Περέλ “Επαναπροσδιορίζοντας την απιστία. Μια ομιλία για όποιον έχει αγαπήσει” στο συνέδριο TED εδώ:

Περισσότερες πληροφορίες για το έργο της Εστέρ Περέλ: www.estherperel.com