Ο ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΥ ΙΟΥΛΙΟΥ

© Bene Rohlmann

“Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΞΕΚΩΛΟΥ”

© Waldemar von Kozak

«Κάποτε η μπουρζουζία και η πουτάνα μοιράζονταν σαφώς καθορισμένους ρόλους: η μία ήταν συμβατική, η άλλη ήταν επιδεικτική και χυδαία. Η Δεύτερη Αυτοκρατορία στη Γαλλία γνώρισε μια σύγχυση των κωδικών, μια βαθμιαία διάβρωση του κοινωνικού σώματος από τα περιθωριακά λαϊκά στρώματα: η ιδέα ότι μια γυναίκα ελαφρών ηθών μπορεί να μοιάζει με μια τίμια αστή τρομοκρατούσε τις συνειδήσεις. Αυτή η διάκριση έχει τροποποιηθεί στην εποχή μας: η πόρνη είναι συχνά σικ, ενώ η μητέρα ντύνεται σαν ξέκωλο. Τα τελευταία είκοσι χρόνια τα κορίτσια γδύνονται· το στρινγκ ξεπροβάλλει από το παντελόνι, το στήθος σηκώνεται με Wonderbra – αποκτούν τολμηρή εμφάνιση με αφοπλιστική φυσικότητα.

© Thomas Saliot

Μεταβίβαση συμβόλων: η στολή των περί του σεξ επαγγελμάτων γίνεται εκείνη της συνηθισμένης γυναίκας. Μεταμφιεσμένη και σκανδαλώδης, η συνηθισμένη γυναίκα εμφανίζεται με το σώμα να διαγράφεται μέσα από εφαρμοστά ρούχα: γκόμενα, γκομενάρα, γκομενάκι – η λέξη έχει πολλά συνώνυμα, υπερθετικά και υποκοριστικά που δείχνουν την αμφισημία μας. Το φαινόμενο της καθημερινής σεξουάλας καταντά ένα είδος παρωδίας που προκαλεί τόσο τον θαυμασμό όσο και μια δόση αποδοκιμασίας.

© Shannon Cartier Lucy

Περιέργως, οι γυναίκες, αφού κατέκτησαν την ανεξαρτησία τους, υπογραμμίζουν ότι είναι αντικείμενα πόθου. Γιατί τέτοια δημόσια επίδειξη της λίμπιντο; Για να ξεφύγουν από την ανωνυμία, αλλά προπάντων για να πουν: είμαι σέξι, δεν αθετώ τις σεξουαλικές μου υποσχέσεις…
Το ξέκωλο συνδυάζει δύο μοντέλα: την έφηβη και την τσούλα, τη νεότητα και την πείρα – υπονοεί επιδεξιότητα και ένταση. Η διεθνής των ξέκωλων έχει τα είδωλα της: Μπρίτνεϋ Σπίαρς, Πάρις Χίλτον, Λέιντι Γκάγκα, Βικτόρια Μπέκαμ – “σκύλες” κακοντυμένες και άχρηστες που εκπροσωπούν μια υποκουλτούρα επιθετικής θηλυκότητας.

© Michael Carson

Αυτή η εκκεντρική επιδειξιομανία πρέπει να εκληφθεί ως αναποφασιστικότητα σχετικά με το φύλο. Το παιχνίδι των κλισέ δεν είναι λιγότερο εμφανές στους άνδρες: Ράμπο, Εξολοθρευτής, ένα σωρό φουσκωμένοι νταήδες με δικέφαλους που πετιούνται και κοιλιακούς σαν φέτες. Η εξύμνηση της υπερ-αρσενικότητας ευδοκιμεί και σε ορισμένους κύκλους γκέι, όπου δηλώνεται η έμμονη ιδέα του σκληρού πέους, της σκληρότητας τύπου ναζί ή αστυνομίας και των εξαρτημάτων που επισύρει αυτή – αλυσίδες, πηλίκια…
Το πράγμα αποκτά διάσταση παρωδίας. Οι μποντιμπιλντεράδες που φορούν εφαρμοστά παντελόνια με ανοίγματα στα επίμαχα σημεία δεν είναι μεταμφιεσμένοι SS αλλά ηθοποιοί που αιχμαλωτίζουν τον ανδρισμό στα ίδια του τα σύμβολα. Το τσουλί, ο νεο-φαλλοκράτης, το τραβεστί, η drag queen, η λεσβία-νταλικέρης ανθίζουν όταν οι ρόλοι συγχέονται και απορρυθμίζονται.

© Robert McGinnis 

Η “γκόμενα” δεν ταυτίζεται με τη Μεσσαλίνα. Όπως οι γυναίκες περασμένων εποχών δεν ήταν όσο “τίμιες” φαίνονταν, οι σημερινές “γκόμενες” δεν είναι όσο ξέκωλα φαίνονται. “Ας φανταστούμε”, λέει ο Ζορζ Μπατάιγ, “την έκπληξη εκείνου που (μετά από μηχανορραφία) ανακαλύπτει -χωρίς να γίνει ορατός- τα ερωτικά πάρε δώσε μιας γυναίκας με εντυπωσιακή σοβαρότητα. Μια αρρώστια… το αντίστοιχο της λύσσας των σκυλιών… Λες και μια λυσσασμένη σκύλα εκπορθεί την προσωπικότητα της αξιοπρεπούς οικοδέσποινας”.

Μπορούμε να πούμε το αντίστροφο για το ξέκωλο: κάτω από την επιδειξιομανία ίσως υπάρχει ένα άβγαλτο κοριτσάκι, μια αδέξια και μη μου άπτου κοπελίτσα. Η επιθετική εμφάνιση δεν συνεπάγεται απαραίτητα και τη σεξουαλική ευκολία. Κυρίως χρησιμεύει για να τραβήξει την προσοχή με ένα είδος σκηνοθεσίας – ταλέντο να μετατρέπεται κανείς σε έκθεμα.

© Julie Houts

Το στήθος ξεγυμνώνεται, τα χείλη σουφρώνουν, τα οπίσθια τονίζονται, τα τατουάζ βρίσκονται σε μέρη εμφανή: Κοιτάξτε με!
Η τίμια νοικοκυρά, που δεν της επιτρέπεται να ντυθεί σαν τσούλα, γίνεται έτσι μάρτυρας μιας εποχής που ανήγαγε το σεξ σε κλειδί όλης της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Το αποκορύφωμα της παραπλάνησης: ταυτόχρονη επίδειξη φερετζέ και στρινγκ, συμμόρφωση με τον πατριαρχικό νόμο αλλά και προβολή ως αντικείμενο πόθου και ως υποκείμενο σαγήνης.
Ωραίο θέμα για έρευνα: πόσες μουσουλμάνες στον δυτικό κόσμο παρακάμπτουν έτσι τον θρησκευτικό νόμο;

© Victor Prezio

Η “γκόμενα” πάντως παραείναι χειροπιαστή για να τη θεωρήσουμε αξιόπιστη: η προκλητικότητα της μοιάζει να βγάζει τη γλώσσα στο στερεότυπο που απορρίπτει και αναπαράγει. Κάνει το σώμα της θέατρο όπου η μια μάσκα υπερκαλύπτει την άλλη έτσι ώστε να μη γίνεται αιχμάλωτη καμιάς. Η έλλειψη κοσμιότητας είναι εξίσου αινιγματική με την κοσμιότητα. Η καινούργια γυναίκα αποτελεί ίσως το άθροισμα όλων των γυναικείων μορφών της Ιστορίας: σεβάσμια ομορφιά, ψυχρή παρθένα, διεστραμμένο βαμπίρ, στοργική μητέρα, μοδιστρούλα και γόησσα: φαυλότητα και αρετή…
Όπως συμβαίνει και στα ανδρικά πρότυπα: ο σημερινός άνδρας είναι το άθροισμα των προσώπων του αρσενικού στην πορεία της Ιστορίας.

Πίσω από το δαντελένιο σουτιέν που φαίνεται μέσα από το ανοιχτό φόρεμα, χτυπάει πάντα μια καρδιά.»

(Απόσπασμα από το βιβλίο “Το παράδοξο του έρωτα” του Πασκάλ Μπρυκνέρ – μετάφραση Σώτη Τριανταφύλλου, εκδόσεις Πατάκη)

*Υστερόγραφο

“Whatever Lola Wants” – Sarah Vaughan