Ο ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

© Mark Rothko

© Viatcheslav Plotnikov

© Sue Barrasi

“ALL BUSINESS IS SHOW BUSINESS”

© Thomas Gieseke

«Το πιο δύσκολο να εξηγήσεις είναι το εκτυφλωτικά προφανές γεγονός που όλοι έχουν επιλέξει να μη βλέπουν.» (Ayn Rand)

Τα τελευταία χρόνια εντείνεται η ενοχλητική αίσθηση ότι υποβόσκει μια εκτεταμένη, σαρωτική “all inclusive” στρατηγική διαχείρισης εντυπώσεων που εφαρμόζεται σταθερά σε όλο το εύρος των μίντια, είτε πρόκειται για σοβαρά θέματα της επικαιρότητας είτε για το ντεμπούτο της εκάστοτε 16 και άνω κορασίδας-wannabe celebrity στο χώρο της showbiz και των social media με την ευγενική υποβοήθηση από τη διάσημη μαμά της.

Το επιτακτικό “φαίνεσθαι” – η εμμονή στην εικόνα – αποτελεί υπέρτατη αξία και η ακατάπαυστη βαβούρα επισκιάζει την ουσία. Ο υπαρκτός σουρεαλισμός των social media διευκολύνει σε σημαντικό βαθμό την προώθηση της εκάστοτε ατζέντας. Η λαμπερή εικόνα διανθίζεται με ένα ευφάνταστο αφήγημα που αποκοιμίζει τα πλήθη.

© Arthur Sarnoff

Το ζητούμενο είναι πάντα ο αποπροσανατολισμός, να στραφεί η προσοχή του κόσμου αλλού. Η πραγματική επίλυση των προβλημάτων που ζορίζουν τους πολίτες συνεχώς αναβάλλεται, κάτι καινούριο που διεκδικεί επιτακτικά την προσοχή μας αναδύεται μονίμως στην επιφάνεια – μισό λεπτό να ρίξουμε και μια ματιά στη νέα μπαρούφα για την οποία οργιάζει το twitter, αχαχά τα trolls έπιασαν πάλι δουλειά και ποια είναι άραγε η νέα καταγγελία από τους αυτοδιορισμένους εισαγγελείς της σύγχρονης πολιτικής ορθότητας και ηθικής;

Tο σημαντικό κρύβεται κάτω από το χαλί, αποσιωπάται και που να τρέχεις τώρα να ψάχνεις λεπτομέρειες και πως διαμορφώθηκαν πραγματικά τα γεγονότα όταν τα σοβαρά ρεπορτάζ αποτελούν πλέον είδος προς εξαφάνιση στην Ελλάδα και η πλειοψηφία των συστημικών μίντια επικεντρώνεται σε “γνώμες” και “ερμηνείες”.
Το είδος και η ποιότητα των μίντια που καταναλώνουμε επηρεάζει την οπτική που διαμορφώνουμε απέναντι στα πράγματα.

© Alex Gross

© John Holcroft

© Fernando Botero

Eυτυχώς υπάρχουν οι σύγχρονες “αγιογραφίες” – αυτό το ανυπέρβλητο format μυθοπλασίας – στα μέσα ευρείας κυκλοφορίας και υψηλής αναγνωσιμότητας που φροντίζουν πάντα επιμελώς να τίθενται τα πρόσωπα της πολιτικής και ψυχαγωγικής επικαιρότητας  στην “πραγματική” τους διάσταση, ώστε εμείς, το απλοϊκό κοινό, να διαμορφώσουμε τη σωστή “εικόνα” σύμφωνα με τους στόχους του προσωπικού brand που θέλει να πουλήσει η εκάστοτε περσόνα. Διότι το χτίσιμο του προσωπικό brand είναι über alles στη σύγχρονη εποχή και πρέπει να ενισχύει με κάθε τρόπο το επαγγελματικό προφίλ, όπως μας μαθαίνουν οι επικοινωνιολόγοι. Βάλτε λίγο περισσότερη παραληρηματική “αυθεντικότητα” και ιλουστρασιόν “ευαλωτότητα” στο μίγμα παρακαλώ, η τελειότητα είναι πλέον πασέ στους μιλένιαλς, το δυναμικό κοινό μας. “Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.”

© Anna Razumovskaya

Όλα αποτελούν μέρος του Celebrity Branding που διευρύνει με χαρά τo πεδίο του για να χωρέσουν όλοι, καθότι “All business is show business” και το business ζορίζεται με τα οικονομικά.
Η νέα διάσταση της διαφήμισης έχει μεταλλαχθεί σε ultra native, για τους κατέχοντες…
Φυσικά και αποκλείονται τα σχόλια στις “αγιογραφίες” – συγκαλυμμένα advertorials/δελτία τύπου. Τι δεν καταλαβαίνεις…;

Είναι ποτέ δυνατόν ένας μοντέρνος πολιτικός ή μια τηλεπερσόνα που σέβεται τον εαυτό του/της να αυξήσει τη δημοφιλία του/της στους απλοϊκούς ψηφοφόρους/followers χωρίς παπαρατσικά και χωρίς να εκθέτει δημοσίως το φαντασμαγορικό ημερολόγιο “πατρίς-θρησκεία-οικογένεια” με σέλφις-υπέρλαμπρη/ος σύζυγος-παιδιά-σκυλιά-γατιά-γυμναστική-κοίτα τι μαγείρεψα σήμερα από την προσωπική του/της ζωή στα social media;
Και να έχει ταυτόχρονα την ψευδαίσθηση ότι θα αποφύγει τον κανιβαλισμό που ο ίδιος υποδαυλίζει με την υπέρμετρη έκθεση του;

© Greg Guillemin

© Waldemar von Kozak

Αντί να ψευτοκλαψουρίζουν ορισμένοι/ες για τον διασυρμό τους από τον όχλο στα social media – επειδή επιλέγουν στην πράξη να διάγουν το βίο τους ως αφιονισμένοι junkies της δημοσιότητας και των παπαρατσικών, ενώ ταυτόχρονα δηλώνουν ευθαρσώς ότι η προσωπική τους ζωή είναι ιερή και δεν μπορούν να την βλέπουν να κρέμεται από τα μανταλάκια των περιπτέρων –  μήπως θα έπρεπε στην πραγματικότητα να ευγνωμονούν τον πολύπαθο όχλο που τους προσφέρει αυτή την ανεπανάληπτη ευκαιρία να μεταμορφωθούν σε οσιομάρτυρες του δικαιωματισμού, της σελεμπριτικής χειραφέτησης ή οποιουδήποτε άλλου θεάρεστου σκοπού συνάδει με το προσωπικό τους branding και να ανατρέψουν το σκορ;

Ούτως ή άλλως ποιος νοιάζεται για το έργο και την ουσία όταν έρχεται η ώρα της κάλπης;

© Greg Guillemin

“Οι άνθρωποι γενικά κρίνουν περισσότερο αυτό που φαίνεται παρά αυτό που κανείς κάνει· γιατί όλοι μπορούν να δουν, λίγοι όμως καταλαβαίνουν” είχε δηλώσει σοφά κάποτε ο Νικολό Μακιαβέλι αναφερόμενος στους ηγεμόνες και στο ακόλουθο απόσπασμα από το διάσημο βιβλίο του “Ο Ηγεμόνας” εξηγεί το γιατί, στα πλαίσια του με ποιο τρόπο οι ηγεμόνες πρέπει να είναι συνεπείς.

Πολιτικοί, επιχειρηματίες, εκδότες, celebrities, influencers, μεγαλοδημοσιογράφοι, επικοινωνιολόγοι, καθοδηγητές γνώμης ευρέου φάσματος αποτελούν, μεταξύ άλλων, τα σύγχρονα “ηγεμονικά” δημόσια πρόσωπα της εποχής που διανύουμε και αξιοποιούν κατά το δοκούν την κοσμοθεωρία του Μακιαβέλι.

Πηγή: Pinterest

Ταυτόχρονα, όμως, αυτή η τόσο αμφιλεγόμενη για πολλούς μακιαβελική κοσμοθεωρία ξεσκεπάζει εμμέσως τις μπλόφες και το ευρύτερο πλαίσιο παραπλάνησης όπου κινούνται οι “ηγεμόνες”, προσφέροντας σε εμάς, τους “απλοϊκούς ανθρώπους”, την ευκαιρία να δούμε τον κόσμο μέσα από μια διαφορετική ματιά και να θωρακίσουμε καλύτερα τις άμυνες και την ψυχική μας υγεία. Οι πράξεις μιλούν πολύ δυνατότερα από τα λόγια.

© David Shrigley

[ Mε ποιο τρόπο οι ηγεμόνες πρέπει να είναι συνεπείς ]

«Το πόσο είναι αξιέπαινο σ’έναν ηγεμόνα να κρατά το λόγο του και να ζει με ακεραιότητα και όχι με πανουργία ο καθένας μπορεί να το καταλάβει· παρ’ όλα αυτά, η πείρα των καιρών μας δείχνει ότι μεγαλούργησαν εκείνοι οι ηγεμόνες που λίγο υπολόγισαν τη συνέπεια και με πανουργία τύλιξαν τους ανθρώπους· και τελικά νίκησαν εκείνους που στηρίχτηκαν στη συνέπεια των λόγων τους.

© Jonathan Viner

© James Rieck

Πρέπει λοιπόν να ξέρετε πως υπάρχουν δύο τρόποι να πολεμάει κανείς: ο ένας με τους νόμους και ο άλλος με τη βία· ο πρώτος ταιριάζει στον άνθρωπο, ο δεύτερος στα θηρία· αλλά, επειδή πολλές φορές ο πρώτος δεν αρκεί, είναι ανάγκη να προστρέξουμε στο δεύτερο. Γι’αυτό, ένας ηγεμόνας είναι απαραίτητο να ξέρει να δρα και ως θηρίο και ως άνθρωπος. Αυτό το δίδαξαν στους ηγεμόνες με τους μύθους οι αρχαίοι συγγραφείς, οι οποίοι γράφουν ότι ο Αχιλλέας και πολλοί άλλοι από εκείνους τους παλιούς βασιλιάδες είχαν ανατεθεί στον κένταυρο Χείρωνα για να διαπαιδαγωγηθούν με τη δική του διδασκαλία. Και να έχεις για παιδαγωγό κάποιον μισό ζώο μισό άνθρωπο θέλει να πει ότι ένας ηγεμόνας πρέπει να ξέρει να χρησιμοποιεί και τις δύο φύσεις· γιατί η μία δεν μπορεί να διαρκέσει πολύ χωρίς την άλλη.

© Waldemar von Kozak

Αφού λοιπόν για έναν ηγεμόνα είναι απαραίτητο να ξέρει να δρα σαν ζώο, πρέπει να διαλέξει την αλεπού και το λιοντάρι· γιατί το λιοντάρι δεν ξέρει να αποφεύγει τις παγίδες και η αλεπού δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στους λύκους. Πρέπει λοιπόν να είναι αλεπού για να μυρίζεται τις παγίδες και λιοντάρι για να τρομάζει τους λύκους. Εκείνοι που σταματούν μονάχα στο λιοντάρι δεν καταλαβαίνουν από πολιτική. Έτσι, ένας συνετός ηγεμόνας δεν πρέπει να κρατά το λόγο του όταν κάτι τέτοιο στρέφεται εναντίον του και όταν οι λόγοι που τον έκαναν να τον δώσει έχουν εκλείψει.

© Tanja Doronina

Αν όλοι οι άνθρωποι ήταν καλοί, αυτό το δίδαγμα δεν θα ήταν καλό· αλλά, επειδή είναι κακοί και οι ίδιοι δεν θα κρατούσαν το λόγο τους απέναντι σου, ούτε και εσύ πρέπει να τον κρατήσεις απέναντι τους. Ούτε ποτέ σ’ έναν ηγεμόνα έλειψαν βάσιμοι λόγοι για να δικαιολογήσει την αθέτηση του λόγου του. Πάνω σ’ αυτό θα μπορούσαμε να παρουσιάσουμε άπειρα παραδείγματα της εποχής μας και να δείξουμε πόσες συνθήκες ειρήνης και πόσες υποσχέσεις αποδείχτηκαν μάταιες και απραγματοποίητες εξαιτίας της ασυνέπειας του ηγεμόνα· και εκείνος που ήξερε καλύτερα να δρα σαν την αλεπού τα κατάφερε καλύτερα. Όμως είναι απαραίτητο να ξέρεις να παριστάνεις καλά την αλεπού και να είσαι μεγάλος ψεύτης και υποκριτής· και οι άνθρωποι είναι τόσο απλοϊκοί και υποκύπτουν τόσο στις ανάγκες της στιγμής, ώστε όποιος εξαπατά θα βρίσκει πάντα κάποιον που θα τον αφήνει να τον εξαπατά.

© Alex Gross

Δεν θέλω να αποσιωπήσω ένα από τα πρόσφατα παραδείγματα: o Αλέξανδρος ο Στ΄ δεν έκανε ούτε σκέφτηκε ποτέ τίποτε άλλο από το πώς να εξαπατά τους ανθρώπους και πάντα έβρισκε εκείνους στους οποίους να μπορεί να το κάνει. Και δεν υπήρξε ποτέ άνθρωπος που να είχε μεγαλύτερη ικανότητα στο να υποστηρίζει και να πείθει με τους μεγαλύτερους όρκους για ένα πράγμα και να το τηρεί λιγότερο· κι όμως, πάντα πετύχαινε στις απάτες του σύμφωνα με τις επιθυμίες του, γιατί ήξερε καλά αυτή την πλευρά της ανθρώπινης φύσης.

© Kenton Nelson

Για έναν ηγεμόνα λοιπόν δεν είναι απαραίτητο να έχει πραγματικά όλες τις παραπάνω ικανότητες, είναι όμως εντελώς απαραίτητο να φαίνεται ότι τις έχει. Και μάλιστα, θα τολμήσω να πω αυτό: ότι, όταν τις έχει και τις τηρεί πάντοτε, είναι επιζήμιες, ενώ, όταν φαίνεται ότι τις έχει, είναι χρήσιμες, όπως ακριβώς το να φαίνεται σπλαχνικός, έντιμος, ανθρώπινος, ντόμπρος, ευσεβής και να είναι· μα να έχει προδιαθέσει έτσι την ψυχή του, ώστε, αν του χρειαστεί να μην είναι, να μπορεί και να ξέρει ν’ αλλάξει στο αντίθετο.

Πρέπει να καταλάβουμε ότι ένας ηγεμόνας, και ιδιαίτερα ένας καινούριος ηγεμόνας, δεν μπορεί να τηρεί όλα εκείνα για τα οποία οι άνθρωποι κρίνονται καλοί, επειδή είναι συχνά αναγκασμένος, για να διατηρήσει την εξουσία, να ενεργήσει αντίθετα στη συνέπεια, την ευσπλαχνία, την ανθρωπιά, την ευσέβεια. Και γι’ αυτό πρέπει να έχει μια ψυχή διατεθειμένη να στρέφεται όπως τον σπρώχνουν οι άνεμοι της τύχης και οι αλλαγές των καταστάσεων και, όπως είπαμε παραπάνω, να προτιμά το καλό, αν μπορεί, αλλά να ξέρει να γυρνά στο κακό, όταν είναι ανάγκη.

© John Holcroft

Πρέπει λοιπόν να προσέχει πολύ ένας ηγεμόνας να μη βγει από το στόμα του κάτι που να μην είναι σύμφωνο με τις παραπάνω πέντε ιδιότητες και να φαίνεται, όταν τον βλέπει κανείς και τον ακούει, όλο ευσπλαχνία, συνέπεια, ακεραιότητα, ανθρωπιά και ευσέβεια. Και δεν υπάρχει τίποτε πιο απαραίτητο από το να φαίνεται ότι έχει αυτή την τελευταία αρετή. Γιατί οι άνθρωποι γενικά κρίνουν περισσότερο αυτό που φαίνεται παρά αυτό που κανείς κάνει· γιατί όλοι μπορούν να δουν, λίγοι όμως καταλαβαίνουν.

© Lou Shabner

© Danny Galieote

© Anne Taintor

Έτσι, ο καθένας βλέπει αυτό που φαίνεσαι, λίγοι αντιλαμβάνονται αυτό που είσαι· και εκείνοι οι λίγοι δεν τολμούν να εναντιωθούν στη γνώμη των πολλών, που έχουν την εξουσία του κράτους να τους προστατεύει· και οι πράξεις όλων των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των ηγεμόνων, όπου δεν υπάρχει δικαστήριο να απευθυνθείς, κρίνονται από το αποτέλεσμα.

© Juarez Machado

© Judith van den Hoek

Ας κοιτάξει λοιπόν ένας ηγεμόνας να νικήσει και να διατηρήσει την εξουσία· τα μέσα θα κριθούν πάντα έντιμα και θα επαινεθούν από τον καθένα· γιατί ο όχλος παρασύρεται από εκείνο που φαίνεται και από το τελικό αποτέλεσμα· και στον κόσμο δεν υπάρχει άλλο παρά όχλος· και για τους λίγους δεν υπάρχει θέση όταν οι πολλοί έχουν που να στηριχτούν. Κάποιος ηγεμόνας των τωρινών καιρών, που δεν είναι σωστό να αναφέρουμε, δε διακηρύττει άλλο από την ειρήνη και τη συνέπεια και είναι μεγάλος εχθρός και της μίας και της άλλης· αν δε είχε τηρήσει και τη μία και την άλλη, θα είχε χάσει πολλές φορές ή το κύρος ή το κράτος του.»

(Απόσπασμα από το βιβλίο “Ο Ηγεμόνας” του Νικολό Μακιαβέλλι – μετάφραση: Mαρία Κασωτάκη, εκδόσεις Πατάκη)

“KEEP CALM & HAKUNA MATATA”

© Heidi Lange

Πηγή: Pinterest

*Υστερόγραφο

“All That Jazz” – Liza Minnelli