«Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων
συνάντησε τους Good Fellas,
που ήταν Μισοκοιμισμένοι μες στις Βατραχοπυτζάμες τους,
και ήπιαν πορτοκαλάδα στο Jurassic Park» *

Tα τελευταία χρόνια βιώνουμε μια διαρκή αποδόμηση του εκδοτικού κλάδου όπως τον ξέραμε. Oι ψευδαισθήσεις γκρεμίζονται, oι πόροι συρρικνώνονται, νέοι παίκτες μπαίνουν στο χώρο και η τράπουλα ξανα-ανακατεύεται.

Το Street-Life.gr επιχειρεί να αποκωδικοποιήσει το λαμπερό οικοσύστημα των lifestyle – έντυπων και ψηφιακών – εκδόσεων και να σκιαγραφήσει τις ποικιλόμορφες φυλές που εργάζονται και επιβιώνουν σε αυτό το χώρο.

Illustration: Don Oehl

H κατηγορία των “lifestyle” εκδόσεων, σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές του κλάδου, είναι εξαιρετικά μεγάλη και πολυθεματική. Ενδεικτικά, μπορεί να περιλαμβάνει τίτλους που ξεκινούν από έγκυρα, πιο εστέτ περιοδικά όπως το “Τhe New Yorker” και καταλήγουν σε κουτσομπολίστικα έντυπα ή τα “Νέα του ψαροντούφεκου”. Υπάρχει χώρος για όλους.

Συνεπώς, κριτήριο ένταξης τους δεν είναι το κατά πόσο ένας τίτλος απευθύνεται σε ευρύ ή μικρό κοινό, ή ο βαθμός επιρροής του στον έξω κόσμο, αλλά το είδος της θεματολογίας την οποία καλύπτει, και η οποία περιλαμβάνει οτιδήποτε έχει σχέση με τον τρόπο ζωής – το lifestyle δηλαδή –, τις προτιμήσεις και τα ενδιαφέροντα μιας συγκεκριμένης ομάδας ανθρώπων. Για παράδειγμα, ένας φοιτητής, ένας επιχειρηματίας, μια εργαζόμενη μητέρα, μια καλόγρια και ένας ζωγράφος έχουν σαφώς διαφορετικό τρόπο ζωής, όμως αυτό που πιθανόν τους ενώνει είναι κάποιο κοινό ενδιαφέρον τους για τη λογοτεχνία, τη μαγειρική ή την κηπουρική.

Η Ελλάδα είναι, ενδεχομένως, η μοναδική χώρα παγκοσμίως, όπου ο όρος “lifestyle”, για ανεξήγητους ακόμα λόγους, έχει υποστεί τόση διαστρέβλωση και κακοποίηση, όχι μόνο από το ευρύ κοινό, αλλά και από μερίδα “ειδικών” του κλάδου ή ορισμένους ερευνητές που μελετάνε την σύγχρονη ιστορία της χώρας. Διότι, στην ουσία, η χρήση της λέξης “λαϊφστάιλ” έτσι γενικά, υποτιμητικά κι απροσδιόριστα δεν υποδηλώνει τίποτα, παρά μόνο σύγχυση, δεδομένου ότι υπάρχουν άπειρα είδη “λαϊφστάιλ”.

Αυτό που σίγουρα όμως φανερώνει η προαναφερθείσα λαϊκίστικη στάση είναι όχι μόνο μια έντονη επιθυμία απαξίωσης του χώρου και όσων συμμετέχουν σε αυτόν, αλλά και συσσωρευμένη άγνοια, η οποία ενισχύει την  πόλωση και οδηγεί σε κανιβαλισμό.

Παρά τις επικρίσεις, την κατάρρευση και τις τωρινές μεγάλες αντιξοότητες, όλοι όσοι συμμετέχουν ή συμμετείχαν σε αυτές τις εκδόσεις έχουν κρατήσει κάποια ωραία ανάμνηση και πολλές ιστορίες για να διηγηθούν.

Αυτό το οικοσύστημα ως εργασιακός χώρος, ειδικά τις παλιές καλές εποχές αλλά και σήμερα ακόμα – ίσως σε μικρότερο βαθμό ή έκταση, λόγω της περιρρέουσας γκρίνιας και μίρλας – υπήρξε πάντα , παρά τις εξτραβαγκάντζες, μια μεγάλη παιδική χαρά ενηλίκων, που έσφυζε από δημιουργικότητα, έμπνευση, μποέμ διάθεση, κοκορομαχίες και άπλετο joie de vivre.

Ένα τρελό-τρελό θηριοτροφείο γεμάτο Mad Men & Mad Women. Ένας κήπος, όπου το κάθε λουλούδι (ή παράσιτο) μπορεί να ανθήσει. Ένας δημιουργικός ζωντανός οργανισμός. Ίσως γι’αυτό να παραμένει ένας δημοφιλής εργασιακός προορισμός.

Illustration: Charlie Anderson

Όπως σε όλους τους εργασιακούς χώρους κάθε κλάδου, έτσι κι εδώ υπάρχουν κάποιες ιδιαίτερες συνθήκες και δομικά προβλήματα που επηρεάζουν τόσο τους εργαζομένους όσο και το ευρύτερο κοινό. Η διατήρηση της ισορροπίας είναι δύσκολη υπόθεση.

Κατά καιρούς ανεβαίνουν διάφορες παραστάσεις από λαμπρούς περιφερόμενους θιάσους με τίτλους όπως: «Η αποθέωση του τίποτα», «Καλό επιχειρηματικό πλάνο είναι το ανύπαρκτο πλάνο», «Περισσότερο βραχυπρόθεσμο κέρδος», «Η κρυφή γοητεία της εξαπάτησης», «Ότι δηλώσεις είσαι», «Καινοτομία & ρίσκο: αυτές οι άγνωστες έννοιες», «Νόμος είναι το δίκιο του εργοδότη» κ.α.

Οι lifestyle εκδόσεις – έντυπες και ψηφιακές – βασίζονται σε μεγάλο βαθμό και πέρα από τη θεματολογία τους στη δύναμη της εικόνας (εφ’όλης της ύλης) και στην κατασκευή εντυπώσεων. Δεν έχει σημασία αν το θέμα είναι ένας πολιτικός, κάποιος celebrity ή μια καινούρια τάση. Ο μηχανισμός είναι ακριβώς ο ίδιος, μόνο τα πρόσωπα αλλάζουν και η επίδραση στο κοινό είναι έντονη και καθοριστική, δεδομένου ότι στοχεύει πάντα στο υποσυνείδητο. Γι’αυτό τα ΜΜΕ έχουν μεγάλη εξουσία, αλλά και ευθύνη απέναντι στους αναγνώστες. Η φύση των μίντια ενέχει ξεκάθαρα το στοιχείο της αποπλάνησης ή της εξαπάτησης. Αυτό που διαφοροποιεί κάθε περιοδικό-προϊόν είναι ο βαθμός στον οποίο το εκμεταλλεύεται. Σε τελική ανάλυση “All business is show business”.

Illustration: Derek Gores

Oι lifestyle εκδόσεις είναι κάτι σαν μαγική αστερόσκονη για το κοινό, μια ευχάριστη απόδραση από την καθημερινότητα και τη ρουτίνα. Θεωρητικά, προσφέρουν, εκτός από ενημέρωση, ψυχαγωγία, έμπνευση, μαγεία, λύσεις, ελπίδα ότι υπάρχει κάτι καλύτερο εκεί έξω, αλλά και ματιές στις ζωές των άλλων, διότι όλοι θέλουν να κρυφοκοιτάξουν στην κλειδαρότρυπα. Επιπλέον, με την εξάπλωση του ίντερνετ και των κοινωνικών δικτύων προωθούν πιο αποτελεσματικά το δημόσιο διάλογο.
Παράλληλα, ενημερώνουν για τις τρέχουσες τάσεις, επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά την κοινή γνώμη προς κάποια κατεύθυνση λειτουργώντας ως opinion leaders, ενισχύουν πολλές φορές τον υπερκαταναλωτισμό της εποχής και συχνά προωθούν πρότυπα τρόπου ζωής και πλασματικές ή εξιδανικευμένες εικόνες με ότι αυτό συνεπάγεται.

Η ταυτότητα κάθε έκδοσης όμως αποτελεί a priori έναν τρόπο ζωής, ως στοιχείο διαφοροποίησης της από τον ανταγωνισμό.

Ουσιαστικά αντικατοπτρίζει αυτό που ήδη υπάρχει ή υποβόσκει στην κοινωνία. Άλλωστε είναι και οι ίδιες οι εκδόσεις επιρρεπείς στην εξαπάτηση του “εαυτού” τους όταν χάνουν τη διαύγεια και λειτουργούν μέσα από μια φούσκα.

Στον κήπο των απολαύσεων, όπου ευδοκιμούν όλα τα “θανάσιμα αμαρτήματα”, το παιχνίδι της αποπλάνησης είναι αμφίδρομο. Το ζήτημα είναι τι αντιστάσεις αναπτύσσει ο καθένας και πως μπορεί να αποτρέψει τη μετάλλαξη ή να διατηρήσει την αίσθηση του μέτρου.

Όπως λέει και η σοφή ρήση “Υπάρχουν άνθρωποι που μαθαίνουν από τα λάθη τους, υπάρχουν άνθρωποι που μαθαίνουν από τα λάθη των άλλων και υπάρχουν κάποιοι που δεν μαθαίνουν ποτέ”.

Ο καθένας κάνει τις επιλογές του και όλοι κρινόμαστε εκ του αποτελέσματος.
Η απομυθοποίηση είναι χρήσιμη, διότι βοηθάει στο να χτιστούν καλύτερα, πιο σταθερά θεμέλια πάνω στα συντρίμμια του παρελθόντος.

Ποιες είναι όμως οι θαυμαστές φυλές που εργάζονται και επιβιώνουν στο συναρπαστικό οικοσύστημα των ταλαιπωρημένων lifestyle εκδόσεων;

Illustration: Fran Rodriguez

ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ

“Αποκάλυψη τώρα”

Είναι η φυλή με την μεγαλύτερη ποικιλότητα και εκπροσώπηση στο οικοσύστημα των lifestyle εκδόσεων. Αρχισυντάκτες, συντάκτες, συνεργάτες, ειδικοί συνεργάτες, κοσμικογράφοι, υπεύθυνοι ύλης, επιμελητές, αρθογράφοι μόδας-ομορφιάς και πολλοί άλλοι δημοσιογράφοι αποτελούν τον πυρήνα της εκδοτικής επιχείρησης. Η διοίκηση όμως είναι αυτή που καθορίζει τη γραμμή, το ύφος, στυλ και είδος περιεχομένου της κάθε έκδοσης, βάσει του κοινού στο οποίο απευθύνεται.

Η ποιότητα περιεχομένου είναι αυτή που αναμφισβήτητα διαφοροποιεί κάθε τίτλο στα πλαίσια του ανταγωνισμού και ενισχύει την αντιλαμβανόμενη αξία (brand equity) του τίτλου αλλά και του οργανισμού.
Το lifestyle περιεχόμενο περιλαμβάνει θέματα επικαιρότητας, κοινωνικά, συνεντεύξεις, μόδα – ομορφιά, τέχνες – πολιτισμό, διακόσμηση, διασημότητες-κλειδαρότρυπα, εργασία, ευ ζειν κ.α.
Με lifestyle έντυπες και ψηφιακές εκδόσεις συνεργάζονται συχνά πολλές και καταξιωμένες προσωπικότητες που δεν ανήκουν στο χώρο της κλασικής δημοσιογραφίας – συγγραφείς, επιχειρηματίες, εκπαιδευτικοί, ψυχολόγοι, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών – προσδίδοντας μια ξεχωριστή διάσταση ή αίγλη στο brand, ενώ ταυτόχρονα προωθείται ο πλουραλισμός και ο δημόσιος διάλογος.

Eίναι δύσκολο να περιγραφούν ικανοποιητικά και σε όλο τους το εύρος οι εκπρόσωποι αυτής της συναρπαστικής φυλής, λόγω της έντονης διαφοροποίησης μεταξύ τους. Ως γνωστόν, η φυλή αυτή είναι σαν μια μικρογραφία της κοινωνίας, μπορεί να συμπεριλάβει τα καλύτερα και τα χειρότερα δείγματα του ανθρώπινου είδους.
Το σίγουρο είναι ότι οι δημοσιογράφοι διαθέτουν τις περισσότερες προοπτικές εξέλιξης εντός εταιρίας σε σύγκριση με τα υπόλοιπα τμήματα, όπου το “ταβάνι” είναι αρκετά χαμηλό.

Η γκάμα είναι μεγάλη και με διακυμάνσεις, οπότε αρχικά ομαδοποιούνται πιο γενικά με βάση την εμπειρία, τη θέση και το πρεστίζ τους σε: Σταρς – Ανερχόμενους/ες – Undercover Geniuses – Μαθητευόμενους/ες και Περαστικούς Τουρίστες.

Παράλληλα, υπάρχει μια πιο σημαντική και διαφωτιστική κατηγοριοποίηση ως προς τις κυρίαρχες υποφυλές και προκύπτει από την δημοσιογραφική περσόνα που βγάζουν προς τα έξω και το προϊόν της εργασίας τους, σε συνδυασμό με τον τρόπο που κινούνται και επιβιώνουν στο περιβάλλον.

Αυτές οι υποφυλές είναι: “οι Αδιάφθοροι/ες”, “οι Αδιάφοροι/ες”, “οι Ντεμπυτάντ”, “τα Εnfants Τerribles”, τα “Εnfants Gateaux”, “οι Εστέτ”, “οι Διανοούμενοι”, “οι Αβανγκάρντ”, “οι Μπάτλερς”, “οι Kυρίες της Aυλής” και οι “«Eκλεκτικές» Συγγένειες”.

Το ποσοστό εκπροσώπησης κάθε υποφυλής σε μια έκδοση αποτελεί καθαρά στρατηγική απόφαση του εκάστοτε εκδότη.

Όπως προκύπτει λοιπόν από τα παραπάνω, απ’όλα έχει ο μαγικός μπαξές των λουλουδιών αυτής της φυλής. Το κοινό χαρακτηριστικό όλων: είναι επαγγελματίες Survivors και ο καθένας επιλέγει πως θα χρησιμοποιήσει το μυαλό και τα πυρομαχικά του.

Η μεγαλύτερη πρόκληση για όλους είναι η κατάκτηση και διατήρηση της διαύγειας, του κύρους, της αξιοπιστίας και της ακεραιότητας τους.

H δαιμόνια αυτή φυλή είναι άκρως multitasking και έχει άστατο ωράριο. Πέραν των τυπικών προσόντων, γνωρίζει άψογα την επιστήμη των εντυπώσεων, είναι ευέλικτη, επινοητική, προσαρμοστική και με μύτη λαγωνικού, δεδομένου ότι καλείται να ψυχανεμιστεί και να ξετρυπώσει υπόγειες τάσεις, συσχετισμούς δυνάμεων και οτιδήποτε νέο αφορά το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Ο ρόλος των δημοσιογράφων είναι πολυδιάστατος και απαιτητικός, ειδικά στα πλαίσια της σύγχρονης ψηφιακής εποχής, όπου το περιεχόμενο πρέπει να αναπαράγεται και να αναπροσαρμόζεται κατάλληλα για διαφορετικές πλατφόρμες.

Χρειάζονται ειδική μεταχείριση, καθώς διαθέτουν ευαίσθητο εγώ και είναι πολύ επιδέξιοι στην απόκρυψη των πραγματικών τους προθέσεων και διαθέσεων. Είναι πολύ ικανοί στην καλλιέργεια σχέσεων και το χτίσιμο δικτύων. Ενδοεταιρικά, μεταξύ τους είναι συγκαλυμμένα ανταγωνιστικοί και στα πλαίσια της «ευγενούς άμιλλας» διαδραματίζονται πολλά Star Wars, στην προσπάθεια τους να αναρριχηθούν και να κερδίσουν την εύνοια του διευθυντή/εκδότη. Συχνά υπάρχει μια ιδιάζουσα σχέση αγάπης-μίσους μεταξύ δημοσιογράφων και διοίκησης.

Διατμηματικά είναι γενικά ευχάριστοι τύποι, φιλικοί στη συνεργασία και ποτέ δεν χάνουν ευκαιρία για χαβαλέ. Τα προβλήματα στη συνεργασία μαζί τους συνήθως προκύπτουν, όταν κάποιοι την ψωνίσουν λόγω του συνεχούς συγχρωτισμού τους με εκπροσώπους από τον πλανήτη των σελέμπριτις και νομίζουν ότι είναι οι άρχοντες του σύμπαντος.
Για ορισμένους, η εργασία τους αποτελεί σκαλοπάτι για την κοινωνική τους αναρρίχηση.

Ευτυχώς, όλοι ανακαλύπτουν νωρίς στην καριέρα τους ότι δεν υπάρχει “δωρεάν γεύμα”.
Η οικονομική τους επιβίωση είναι δύσκολη υπόθεση στη σημερινή εποχή, γι’αυτό κρατάνε τις επιλογές τους ανοιχτές και δεν δαγκώνουν το χέρι που τους ταϊζει.

Ειδικότερα, οι εκπρόσωποι της φυλής που εξειδικεύονται κυρίως στο κεφάλαιο “σελέμπριτις” ή/και συνεργάζονται με γραφεία δημοσίων σχέσεων, διαθέτουν μια ανεκτίμητη προστιθέμενη αξία, καθώς είναι εξαιρετικά χρήσιμοι και περιζήτητοι σε περιπτώσεις όπου απαιτείται χειραγώγηση κοινής γνώμης ή χτίσιμο προσωπικότητας για λογαριασμό “διασημοτήτων” κάθε βεληνεκούς μέσω:

– επικολυρικών συνεντεύξεων – αγιογραφιών
– προώθησης μιας εξωραϊσμένης εικόνας των εξελίξεων στη ζωή τους, ειδικά όταν αυτές έχουν αρνητικό αντίκτυπο στο κοινό
– προβολής ή εκθείασης της “αναγεννημένης” περσόνας τους

και πολλά άλλα ευρηματικά σκετς που προσφέρουν άφθονο γέλιο και ψυχαγωγία στο ελληνικό μιντιακό χωριό. Συμβαίνουν παντού αυτά άλλωστε, όχι μόνο στην Ελλάδα.

Επίσης, με την εξάπλωση του ίντερνετ δίνεται πλέον μάχη μεταξύ ορισμένων εκπροσώπων της φυλής για την εξασφάλιση μια θέσης “ghost writer” σε περίοπτα ηλεκτρονικά περιοδικά μόδας & lifestyle για λογαριασμό διακεκριμένων κυριών από το χώρο της σόουμπιζ, οι οποίες επιθυμούν να κάνουν ένα νέο άνοιγμα στην καριέρα τους και έχουν συγκεκριμένη ατζέντα.
Διότι, στην πραγματικότητα, τα περισσότερα κείμενα με την υπογραφή των πολυάσχολων κυριών αποτελούν ουσιαστικά το μεγαλόπνοο πόνημα κάποιας/ου δημοσιογράφου, προσαρμοσμένο στο ύφος και τόνο που έχει υποδείξει η εκάστοτε κυρία.

ΤΟ ΑΤΕΛΙΕ – ΟΙ ΓΡΑΦΙΣΤΕΣ & ΟΙ CREATIVE/ΑRΤ DIRECTORS

“Ατίθασα Νιάτα”

H πιο καλλιτεχνική φυλή του οικοσυστήματος. Είναι οι άνθρωποι που ασχολούνται με το αισθητικό – “look & feel” – κομμάτι κάθε έκδοσης: εξώφυλλο, σχεδιασμός layout, επιλογή φωτογραφιών, στήσιμο σελίδων ή web site κ.α. Δίνουν μορφή στο κείμενο και δημιουργούν τα λεγόμενα visual concepts.

Σε γενικές γραμμές, η αισθητική του εκάστοτε εκδότη επηρεάζει καθοριστικά το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα κάθε έκδοσης, εκτός κι αν πρόκειται για προσαρμογή διεθνή τίτλου-brand από το εξωτερικό, οπότε εκεί υπάρχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές. Το κεφάλαιο «εξώφυλλο» (φωτογραφία, σχεδιασμός, στήσιμο) αποτελεί από μόνο του ολόκληρη επιστήμη στον εκδοτικό κλάδο.

Δεδομένου ότι υπάρχουν κάποιοι εκδότες/διευθυντές που είναι της σχολής “Αν δεν πουλάει, δεν είναι δημιουργικό” ή του “Κάλλιο πέντε και στο χέρι”, οι συγκρούσεις απόψεων και οι ματαιώσεις είναι αναπόφευκτες. Εξαιτίας αυτής της συνθήκης παρατηρείται συχνά το φαινόμενο «γιο-γιό»… να απολύονται το βράδυ και να επαναπροσλαμβάνονται το επόμενο πρωί.

Οι εκπρόσωποι αυτής της φυλής είναι δημιουργικοί, ιδιοσυγκρασιακοί τύποι, φιλειρηνικοί και σπανίως εριστικοί, διαθέτουν καλή αίσθηση του χιούμορ (ο καλώς εννοούμενος χαβαλές ενισχύει πάντα την δημιουργικότητα). Εξωτερικά, κινούνται μεταξύ εξωστρέφειας – φιλικής διάθεσης και απόλυτου, στα όρια της υπεροψίας, μπλαζέ.
Ιδανικά, στη δουλειά τους δεν χωράνε προχειρότητες ή αντιγραφές, αν και παρατηρούνται ή βραβεύονται συχνά. Απαιτείται προσαρμοστικότητα, σβελτάδα, καλή γνώση του αντικειμένου, συνεχής έκθεση και ενημέρωση σχετικά με νέες τάσεις, ιδέες, εξελίξεις στον τομέα τους, αντοχή στην απόρριψη και επιχειρήματα για την προώθηση των απόψεων τους προς τα πάνω.

O χειρισμός τους απαιτεί μεγάλη υπομονή και διπλωματία, καθότι είναι ευαίσθητες ψυχές, όπως και οι δημοσιογράφοι άλλωστε. Οι ίδιοι, τα πρώτα χρόνια, δεν είναι αρκετά επιδέξιοι στην διαχείριση συγκρούσεων με τους προϊσταμένους και την απόρριψη των ιδεών τους, ωστόσο στην πορεία βελτιώνονται, αν θέλουν να επιβιώσουν. Είναι άνθρωποι που χρειάζονται ενεργή παρακίνηση, λίγο ντάντεμα και ποικίλα ερεθίσματα για να εμπνευστούν καταλλήλως και να αποδώσουν τα μέγιστα.

Όταν είναι πολύ καλοί στη δουλειά τους, είναι αναντικατάστατοι. Το μεγάλο στοίχημα για αυτούς είναι όχι μόνο να αναδείξουν την ταυτότητα μιας έκδοσης και να δώσουν το προσωπικό τους στίγμα ώστε να χτίσουν όνομα στην αγορά, αλλά και να κερδίσουν την εμπιστοσύνη της διοίκησης, μέσα από την ποιότητα της δουλειά τους, ώστε να απολαμβάνουν μεγαλύτερη καλλιτεχνική ελευθερία.

Το χειρότερο τους είναι να προσπαθούν να πείσουν για κάτι καινοτομικό, ο εκδότης να επιμένει να αντιγράψουν εκείνο το «ωραίο» λογότυπο ή περιοδικό, που εντόπισε η γυναίκα/κόρη/Φιλιππινέζα του στο VIP lounge κάποιου σταθμού ΚΤΕΛ και εκείνοι να είναι αναγκασμένοι να βάλουν το όνομα τους στα credits.

ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΜΟΔΑΣ – ΣΤΥΛΙΣΤΕΣ

“Moulin Rouge”

Η φυλή αυτή κατέχει νευραλγικό πόστο στο βιότοπο των περιοδικών/sites μόδας και περιβάλλεται από μια σειρά φωτογράφων, μακιγιέρ, κομμωτών και διαφόρων βοηθών.
Στο εξωτερικό, πολλοί και πολλές διευθυντές μόδας με μακροχρόνια εμπειρία στο χώρο προάγονται σε διευθυντές εκδόσεων εμβληματικών περιοδικών μόδας, όπως οι εκδόσεις της Vogue για παράδειγμα. Στην Ελλάδα είμαστε ακόμα αρκετά πίσω ως προς αυτό τον τομέα, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν εξαιρετικά ταλέντα στον ευρύτερο χώρο της μόδας.

Πρόκειται για μια πολύ δημιουργική, καλλιτεχνική φυλή, όπου η φαντασία και η ευρηματικότητα είναι απαραίτητες δεξιότητες, όταν οι εκπρόσωποι της καλούνται να κάνουν θαύματα με περιορισμένα μέσα. Η ποιότητα της δουλειάς τους συμβάλλει καθοριστικά στην ενίσχυση της “εικόνας” ενός περιοδικού.

Πολλοί/ές δηλώνουν στυλίστες λόγω καλών σχέσεων με celebrities, σχεδιαστές ή brands, όμως λίγοι είναι πραγματικά ικανοί να συνθέσουν δυνατά “visual concepts” για περιοδικά, καθώς αυτό προϋποθέτει προσωπική καλλιέργεια, κουλτούρα και μία ευρεία γκάμα γνώσεων πάνω στον τομέα τους.

ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ

“Θα Σε Κάνω Βασίλισσα“

Αυτοί οι άνθρωποι έχουν αναπτύξει μια νέα μορφή τζα-zen καθιστού διαλογισμού με τις οθόνες τους. Είναι η φυλή των βιρτουόζων Νίντζα του φώτοσοπ.

Μετά από όλα τα σημεία και τέρατα που έχουν δει τα μάτια τους και ακούσει τα αυτιά τους, ελάχιστα πράγματα μπορούν πλέον να ταράξουν την αξιοζήλευτη νιρβάνα τους και τίποτα που να μην μπορούν να διορθώσουν σε μια εικόνα. Αυτό ισχύει κυρίως για όσους έχουν προϋπηρεσία σε μεγάλες εκδοτικές επιχειρήσεις, καθώς η ποιότητα της δουλειάς τους ξεχωρίζει αμέσως σε σύγκριση με τον ανταγωνισμό.

Μπορούν να δημιουργήσουν σκάνδαλο στο πανελλήνιο και υστερικό πανδαιμόνιο στα γραφεία δημοσίων σχέσεων με μια αθώα διαρροή αρετουσάριστης φωτογραφίας στο διαδίκτυο και ανήκουν στην κατηγορία των υπάλληλων που μαζί με τους art directors θεωρούνται πραγματικοί καλλιτέχνες, σύμφωνα με τους εκδότες, καθώς από αυτούς εξαρτάται η υστεροφημία κάθε σελέμπριτι και επιπλέον ρετουσάρουν και τις δικές τους φωτογραφίες. Respect.

ΕΜΠΟΡΙΚΟ / ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ – CREATIVE MEDIA

“Τρελές Περιπέτειες στην Άγρια Δύση”

Η φυλή αυτή, μαζί με τους δημοσιογράφους και το ατελιέ, αποτελεί μέρος της ραχοκοκκαλιάς μιας εκδοτικής επιχείρησης, γι’αυτό και είναι καθημερινά εκτεθειμένη σε ξεσπάσματα και εκρήξεις οργής διευθυντών και αφεντικού, όταν τα νούμερα δεν είναι τα αναμενόμενα.

Είναι οι άνθρωποι που πουλάνε διαφημιστικό χώρο στις σελίδες ενός περιοδικού, φέρνουν νέους πελάτες, κλείνουν συμφωνίες, προγραμματίζουν συνέργειες και έρχονται σε άμεση επαφή με τους διαφημιζόμενους.
Η παρουσία τους είναι σημαντική αλλά η θέση τους επισφαλής, δεδομένου ότι κρίνονται συνεχώς βάσει ποσοτικών αποτελεσμάτων. Σε περιόδους εκδοτικής κρίσης, τα γραφεία τους μεταμορφώνονται στην κοιλάδα των αθετημένων μπόνους.

Καπάτσα φυλή, διαθέτει επικοινωνιακές και διαπραγματευτικές δεξιότητες, πρακτικό μυαλό, φαντασία, ευελιξία και είναι ευχάριστη στη συνεργασία. Εκ πρώτης όψεως χαλαροί τύποι, αλλά σε συνεχή εγρήγορση. Αναπτύσσουν καλές σχέσεις με τους πελάτες τους και λόγω θέσης γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή πως κινείται η αγορά. Χρειάζονται συνεχή παρακίνηση και κίνητρα (η τακτική με το μαστίγιο και το καρότο δεν αποδίδει πάντα) για να φορτσάρουν, όμως μιας και διαρκώς περνάνε από σαράντα κύματα και τους έχουν στην πρίζα για το «Πως θα πιάσουμε τους στόχους» λες και είναι κανένα τσαμπί σταφύλια, έχουν μάθει να κρατάνε μικρό καλάθι απέναντι σε υποσχέσεις και παπάντζες της διοίκησης.

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ – ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ

“Καλώς Ήρθε το Δολάριο”

Οι αφανείς ήρωες. Φιλειρηνική φυλή, προσγειωμένοι και πρακτικοί άνθρωποι, δεν ενοχλούν κανέναν και κάνουν όπως μπορούν ή τους επιτρέπουν την δουλειά τους. Άλλωστε δεν φταίνε εκείνοι για τις μειώσεις προσωπικού ή μισθών και τα απόνερα της εκάστοτε οικονομικής κρίσης λόγω συνθηκών ή κακοδιαχείρισης της διοίκησης.

Είναι η φυλή που προσπαθεί να διατηρήσει μια στοιχειώδη τάξη στο μαγαζί και να μαζέψει ρευστό, επιταγές και τα περιπλανόμενα τιμολόγια των τμημάτων κάθε τέλος του μήνα. Οι προστριβές για θέματα προϋπολογισμών και εξόδων με τα διάφορα τμήματα είναι μέσα στο πρόγραμμα όπως σε κάθε εταιρία άλλωστε.
Τα προβλήματα ξεκινούν όταν οι οικονομικοί διευθυντές προάγονται σε γενικούς διευθυντές, όπου εκεί συνήθως αλλάζει το κλίμα και επέρχεται η μετάλλαξη. Yπάρχουν βέβαια πάντα και οι εξαιρέσεις.

ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ

“Mπότες, Σπιρούνια και Καυτές Σέλες”

Εδώ ενσαρκώνεται το πνεύμα του «Underpromise, Overdeliver». Φυλή με επιδέξιους, ευρηματικούς, σβέλτους και δημιουργικούς εκπροσώπους. Για κάποιο ανεξήγητο λόγο είναι δύσκολο να βρει κανείς αντιπαθητικούς εκπροσώπους αυτής της φυλής σε τμήματα μάρκετινγκ εκδοτικών εταιριών. Μπορεί να φταίει το αντικείμενο τους ή το γεγονός ότι λόγω δουλειάς είναι πιο ευέλικτοι στη συνεννόηση και συνεργασία διατμηματικά, δεν έχουν τις παιδικές ασθένειες άλλων φυλών, συνεπώς μπορούν να εστιάσουν καλύτερα στο στόχο τους και χρησιμοποιώντας πιο στρατηγική σκέψη να επιλέξουν τις μάχες που θα δώσουν. Επιπλέον, μετά από κάποια χρόνια έχουν πλήρη γνώση για τις προοπτικές εξέλιξης τους και είτε συμβιβάζονται με το ταβάνι του κλάδου είτε αναζητούν κάτι διαφορετικό αλλού.

Πίσω από αυτή τη φυλή κρύβεται μια πονεμένη ιστορία. Διότι, όποιος νομίζει ότι θα κάνει την καριέρα μάρκετινγκ που ονειρευόταν σε κάποια ελληνική εκδοτική εταιρία είναι βαθιά νυχτωμένος/η.
Στην Ελλάδα, το μάρκετινγκ στα περιοδικά περιορίζεται στην αναζήτηση-επιλογή δώρων για κάθε τεύχος, στη συνεργασία με τους προμηθευτές των δώρων, τον προγραμματισμό, διαφημίσεις τευχών και oργάνωση προωθητικών ενεργειών, καμιά έρευνα αγοράς και πρόσφατως τη διαχείριση των social media. Είναι ασέβεια, απρέπεια και τρομερό faux pas να ομιλεί για ουσιαστική στρατηγική μάρκετινγκ (την ποια;) περιοδικού οποιoσδήποτε άλλος πέραν του Έλληνα εκδότη.

Εδώ είναι Ελλάδα, είμαστε “χαρισματικοί τακτικιστές”, δεν μας ενδιαφέρει τι προτείνουν και κάνουν οι chief marketing officers σε μεγάλους εκδοτικούς οργανισμούς στο εξωτερικό ή διαπρεπείς ομιλητές σε παγκόσμιες κλαδικές οργανώσεις, τι στρατηγικές προτείνουν για την έξοδο από την κρίση και την κατρακύλα. Εδώ πελάτης είναι μόνο ο διαφημιζόμενος και αυτόν ξέρουμε πως να τον χειριστούμε και να τον τραπεζώσουμε. Ποιος νοιάζεται για τους αναγνώστες;

Συνοπτικά, απαγορεύονται δια ροπάλου τέτοιες νύξεις ή συζητήσεις, εκτός εάν σε χρυσοπληρώνουν για να εκφέρεις άποψη για τέτοια θέματα, πράγμα πολύ απίθανο την σημερινή εποχή.

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ – ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

“Τα Κανόνια του Ναβαρόνε”

Αυτό το τμήμα είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση και ενίσχυση της καλής φήμης της εταιρίας, τα διάφορα εταιρικά events, καθώς και μεγάλο ατού κάθε εκδότη, ειδικά σε περιόδους όπου απαιτείται επιδέξιο crisis management.

Ιδιάζουσα φυλή, χαμαιλέοντες με μεγάλες αντοχές, καθότι η επικοινωνιακή στρατηγική, ο «δημιουργικός» χειρισμός του λόγου και η κατασκευή εντυπώσεων είναι το αντικείμενο τους, οπότε δύσκολα θα τα βγάλεις πέρα μαζί τους. Ωστόσο σε ενδοεταιρικό επίπεδο ο στόχος τους είναι πάντα η εξομάλυνση των σχέσεων.

Στην καλύτερη περίπτωση θα συνεργαστούν άψογα μαζί σου, στη χειρότερη θα σου κάνουν τα νεύρα κορδελάκια. Το πρόβλημα, τόσο για τους ίδιους όσο και για τους συνεργάτες τους, ξεκινάει από το γεγονός ότι βρίσκονται πολύ κοντά στη διοίκηση, με ότι αυτό συνεπάγεται. Το θετικό, για αυτούς, είναι ότι, λόγω μεγάλου δικτύου γνωριμιών, δεν θα ξεμείνουν ποτέ από δουλειά.

ΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ

“Ο Εξολοθρευτής Άγγελος”

Όπως σε κάθε εταιρία, έτσι και στις εκδόσεις η θέση της/του γραμματέως είναι κομβική και πολυδιάστατη. Σήμα κατατεθέν της το «εχεμύθεια-ικανότητα-διακριτικότητα» και «όχι κλάματα».

Μια κακή γραμματέας μπορεί να χαλάσει τη μέρα και τα νεύρα όλων. Μια καλή και οξυδερκής γραμματέας, αν παίξει σωστά τα χαρτιά της, είναι δυσεύρετη και σημαντική σύμμαχος στην καθημερινότητα ενός διευθυντή. Επιπλέον, συνδράμει σημαντικά στην εύρυθμη και αρμονική λειτουργία κάθε τμήματος, ειδικά όταν μιλάμε για εκδόσεις.

Παρατηρείται μεγάλη ποικιλομορφία στη φυλή, δεδομένου ότι η πλειοψηφία των εκπροσώπων της δεν αντιλαμβάνεται πλήρως το ευρύ φάσμα καθηκόντων της και τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει. Εξίσου καθοριστικής σημασίας είναι και η ικανότητα του εκδότη/διευθυντή να επιλέξει το κατάλληλο άτομο, με τα σωστά κριτήρια.
Δεν είναι απλά ο άνθρωπος που απαντάει στα τηλέφωνα, δακτυλογραφεί, φτιάχνει καφέδες ή κανονίζει τα ραντεβού. Μέσα στα πλαίσια των δραστηριοτήτων της πιθανόν να χρειαστεί να παίξει το ρόλο της έμπιστης, της μαμάς, της συμβούλου ή ειρηνοποιού στις περιόδους κρίσης, φαντάσου μια Donna στην τηλεοπτική σειρά Suits.

Η φύλακας του δημιουργικού χάους, εντός και εκτός γραφείου, διαθέτει μια υπόγεια δύναμη και είναι το μοναδικό άτομο που γνωρίζει τις διαθέσεις του αφεντικού/προϊσταμένου ανά πάσα στιγμή, γι’αυτό είναι προς όφελος όλων να διατηρούν μια καλή σχέση μαζί της.

ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΕΩΝ

“Στην Υπηρεσία της Αυτής Μεγαλειότητας”

Οι αρμοδιότητες αυτής της φυλής περιλαμβάνουν οτιδήποτε έχει σχέση με την οργάνωση παραγωγής μιας φωτογράφισης για περιοδικό. Θα βρουν το χώρο, θα κλείσουν τα μοντέλα, τους φωτογράφους-μακιγιέρ-κομμωτές-στυλίστες και οτιδήποτε άλλο απαιτείται για την ομαλή διεξαγωγή μια φωτογράφισης (σε στούντιο ή εξωτερικό χώρο), είτε πρόκειται για μόδα είτε για κάποιο δημοφιλές πρόσωπο της επικαιρότητας που πρέπει να βγει «Θεά» και με το σωστό concept.

Είναι η ομάδα ειδικών αποστολών – Zoorlanders & Fixers – , ωραίοι τύποι που γνωρίζουν τους πάντες και συνεργάζονται με όλους. Συνήθως, οι φύλαρχοι αποτελούνται από άτομα εμπιστοσύνης της διοίκησης και έχουν κερδίσει το δικαίωμα να μιλάνε άνετα και χωρίς ιεραρχικές φιοριτούρες μαζί τους.

Εργασιομανείς (δουλεύουν ολημερίς κι ολονυχτίς), παθιάζονται με το αντικείμενο της εργασίας τους και αποτελούν σημαντικό χαρτί σε κάθε εκδοτική εταιρία που σέβεται τον εαυτό της.
Βρίσκονται κυριολεκτικά στην υπηρεσία της Αυτής Μεγαλειότητας (όπου Μεγαλειότητα = Εκδότης και λοιποί VIP) και γι’αυτό διαθέτουν μεγάλη ελευθερία κινήσεων.

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ / ΔΙΑΝΟΜΗ / ΕΚΤΥΠΩΣΗ

“Οι Ατσίδες”

Άνθρωποι της πιάτσας, με χρόνια εμπειρίας στην πλάτη τους. Γνωρίζουν καλύτερα απ’όλους τι και πόσο πουλάει ο καθένας, ποιος ξεπουλάει και ποιος αργοπεθαίνει και είναι οι άνθρωποι που θα βρουν πάντα λύση στο πρόβλημα των εκδοτών.
Χαμηλού προφίλ, δεν τους ενδιαφέρει η δημοσιότητα, παρά το ότι δεν χάνουν κανένα πάρτυ. Προσγειωμένοι τύποι, έχουν να σου διηγηθούν πολλές ιστορίες αν μπεις στον κόπο να τους ακούσεις.

ΤΟ ΤΕΧΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ

“Τρελοί Πιλότοι σε F-16”

Το πυροσβεστικό σώμα. Καλοπροαίρετη αν και δυσνόητη φυλή, καθότι, παρά την ευφυία τους, οι επικοινωνιακές δεξιότητες δεν είναι το φόρτε τους, οπότε θα πρέπει να μάθουν πρώτα οι άλλοι τη δική τους γλώσσα για να συνεννοηθούν και μετά να τους φέρουν στα νερά τους.
Ωστόσο, δεν θα αρνηθούν ποτέ να σου λύσουν κάποιο τεχνικό πρόβλημα ή να σου κάνουν μια εξυπηρέτηση αρκεί να τους φερθείς με κατανόηση, στοργή και τρυφερότητα, γιατί κατά βάθος είναι σαν μικρά παιδιά.

ΟΙ ΑGENTS PROVOCATEURS

“Μονομαχία στο Ελ Πάσο”

Εδώ κατατάσσεται οτιδήποτε νέο, καινοτόμο, αβανγκάρντ, που διαφοροποιείται από το βασικό εκδοτικό προϊόν και περιέχει λέξεις όπως digital, interactive, creative, native, programmatic κλπ. H φυλή αυτή εισέρχεται στον οργανισμό είτε με τη μορφή νέου business unit (μέσω εξαγοράς ή ανάπτυξης εσωτερικά), είτε αφορά σε μεμονωμένα άτομα που διακτινίζονται σε διάφορα τμήματα (σύνταξη, ατελιέ, εμπορικό, μάρκετινγκ κ.ο.κ) και ενεργούν ως πράκτορες της αλλαγής και της προόδου.

Είναι η φυλή που απαρτίζεται από οραματιστές επαναστάτες με αιτία, οι οποίοι αρχικά έχουν προσληφθεί λόγω των καινοτόμων ιδεών που παρουσιάζουν, του δυναμικού τους και την προοπτική που διαφαίνεται στον ορίζοντα για νέες δραστηριότητες. Αυτά σε θεωρητικό επίπεδο και πάντα με τις ευλογίες της εκάστοτε διοίκησης, η οποία, πάλι θεωρητικά, αναζητά σταθερά τέτοιες ευκαιρίες για να ενισχύσει τη θέση της εταιρίας στον κλάδο.

Στην πορεία όμως τα πράγματα σπανίως εξελίσσονται ομαλά και δίνονται καθημερινά μάχες, διότι υποβόσκει μια μόνιμη, υπόγεια αντίσταση στην αλλαγή, όσο μικρή κι αν είναι αυτή. Οι τεχνολογικές εξελίξεις επιβάλλουν εμμέσως πλην σαφώς μια αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας κάθε επιχείρησης και αυτό επηρεάζει όλα τα τμήματα.

Όσο μεγαλύτερη είναι μια εκδοτική επιχείρηση τόσο πιο δυσκίνητη είναι στην υιοθέτηση και αφομοίωση των νέων δεδομένων, καθώς κάτι τέτοιο μπορεί να διαταράξει το υπάρχον status quo, την κοσμοθεωρία της και το υπαρξιακό της Gestalt. Τα περισσότερα στελέχη, αν και αναγνωρίζουν την ανάγκη για αλλαγή, ενδόμυχα την αποστρέφονται, αισθάνονται άγχος, ανασφάλεια ή ότι απειλείται το δόγμα τους όταν πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες τροποποιήσεις.

Οι εκδότες, στα πλαίσια της ανανέωσης, του diversification και της ανάγκης τους να είναι “hip/cool/trendy” και ευέλικτοι για να προλάβουν τον ανταγωνισμό και την τεχνολογία, αναλαμβάνουν πρωτοβουλία και είναι φαινομενικά πεπεισμένοι να προχωρήσουν σε πιο καινοτομικές λύσεις. Στην πραγματικότητα, είναι ελάχιστοι αυτοί που ρισκάρουν και πραγματικά το τολμούν. Αν κάνουν πίσω και δεν το επιβάλλουν στα υπόλοιπα στελέχη, ώστε να ενταχθεί αποτελεσματικά σε όλο το φάσμα δραστηριοτήτων, οι απαιτούμενες τροποποιήσεις – καινοτομίες δεν υλοποιούνται ποτέ επαρκώς και οι συνέπειες αυτής της στάσης επηρεάζουν καθοριστικά τόσο το τελικό προϊόν όσο και το μέλλον της εταιρίας.

Στη χειρότερη περίπτωση, προσλαμβάνουν τον γιο του σεκιουριτά, που έχει τελειώσει κομμωτική, είναι άνεργος και ξέρει από Instagram και Snapchat, για να αναλάβει τα social media.

ΟΙ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ

“Οι Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης”

H φυλή αυτή ξεχωρίζει για την ποικιλομορφία της και περιλαμβάνει εκπροσώπους από όλες σχεδόν τις λαϊφσταλοεκδοτικές φυλές, οι οποίοι αναρριχήθηκαν σε αυτή την κατηγορία μετά από κάποια εσωτερική προαγωγή ή μετακίνηση από άλλη εταιρία, ή από το λαμπερό πουθενά λόγω “εκλεκτικών” συγγενειών.
Είναι οι γενικοί – εμπορικοί – οικονομικοί διευθυντές, οι διευθυντές περιοδικών, οι διευθυντές μόδας, παραγωγής, ατελιέ, σύνταξης κ.ο.κ. Είναι οι θέσεις που κρυφά ή φανερά αποζητούν οι περισσότεροι.

Πρακτικά, εκτός από τα βασικά καθήκοντα που έχει ο καθένας στον τομέα του, αποτελούν ταυτόχρονα και τους εκπροσώπους της “βασιλικής αυλής” ενός εκδότη. Είναι οι λεγόμενοι “επίσημοι courtiers”, με την προπολεμική έννοια του όρου, η οποία φυσικά εξακολουθεί να είναι επίκαιρη.

Είναι οι άνθρωποι «Χαίρε, Καίσαρ», που όχι μόνο διευθύνουν αλλά συμβουλεύουν και προσπαθούν να κερδίσουν με κάθε τρόπο την εύνοια του “αυτοκράτορα” σε αυτό το αέναο παιχνίδι “διαίρει και βασίλευε” που τόσο αρέσκεται να παίζει για να ενισχύσει την παντοδυναμία του. Δεν είναι μόνο το ότι αυτή η τακτική ενισχύει, όπως ισχυρίζονται οι ίδιοι οι αυτοκράτορες, την παραγωγικότητα και κατ’επέκταση τα έσοδα της εταιρίας. Τους βγάζει επιπλέον και από τη δύσκολη θέση να φανούν οι ίδιοι δυσάρεστοι στο πόπολο ή στους υπαλλήλους τους.

Η θέση τους είναι μονίμως επισφαλής και άμεσα εξαρτώμενη τόσο από τις δεξιότητες τους, όσο και από την ιδιοσυγκρασία του αυτοκράτορα-εκδότη. Για να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της εργασίας τους πρέπει να διαθέτουν και δεξιότητες ζογκλέρ-ψυχολόγου-θηριοδαμαστή, κάτι που λίγοι πραγματικά καταφέρνουν.

Αναλόγως προσωπικότητας και μενταλιτέ, κάποιοι θα εστιάσουν περισσότερο στη δουλειά τους και στα θετικά αποτελέσματα ή κέρδη που μπορούν να προκύψουν και θα κινηθούν πιο ήσυχα, κάποιοι άλλοι θα ζήσουν το μικροαστικό τους όνειρο σαν να μην υπάρχει αύριο, κάποιοι θα βγάλουν το εξτραδάκι τους από προμήθειες (παντού υπάρχουν αυτοί), κάποιοι θα θαμπωθούν από το φαντασμαγορικό υπερθέαμα και θα την ψωνίσουν κυριολεκτικά και μεταφορικά, φανταζόμενοι τον διευρυμένο ρόλο τους ως άτυποι ατζέντηδες-μανατζαραίοι εκκολαπτόμμενων ανθυποσελέμπριτις ή ως τους απόλυτες άρχοντες που λύνουν και δένουν στην ελληνική σόουμπιζ. Κάποιοι άλλοι θα πορωθούν με την εξουσία της θέσης τους και θα κάνουν κόλαση τη ζωή των υφισταμένων τους και ορισμένοι θα διαπρέψουν ως μπαχαλάκηδες, οι οποίοι απ’όπου περνάνε αφήνουν πίσω τους στάχτη και μπούρμπερη.

Εν ολίγοις, χωρίς εσωτερικές “εργοστασιακές αντιστάσεις” και έλεγχο από πάνω, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να εξελιχθούν σε βασιλικότεροι του βασιλέως, με μακροπρόθεσμα αρνητικές συνέπειες στην ποιότητα των τίτλων και την επιβίωση της επιχείρησης.

ΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ

“O Καλός, ο Κακός και ο Άσχημος”

Η φυλή εκπροσωπείται από λίγα άτομα εμπιστοσύνης του εκδότη, τα οποία προσφέρουν συμβουλευτικές υπηρεσίες σε διάφορους τομείς. Ουδείς γνωρίζει με απόλυτη βεβαιότητα τι ακριβώς κάνουν, καθώς υπάρχει μια υπόγεια αύρα μυστηρίου γύρω από τα καθήκοντα τους.

Το κατά πόσο θα μπορέσουν να επιβιώσουν εντός μιας εκδοτικής εταιρίας με τις ιδιαιτερότητες που κουβαλάει ο κλάδος ή να συνεργαστούν αρμονικά με τα υπόλοιπα στελέχη είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων.

Η ζυγοστάθμιση – ευθυγράμμιση – επιμήκυνση – ενδυνάμωση (όπως λένε και στη γιόγκα) του εκδοτικού οργανισμού πάντως είναι σίγουρα μέσα στις δραστηριότητες τους και αρκετές φορές λειτουργούν πυροσβεστικά όταν προκύψει ανάγκη ή στη χειρότερη περίπτωση, υποδαυλίζουν το «δημιουργικό» χάος που επικρατεί.

ΟΙ ΕΚΔΟΤΕΣ

“Η Λεπτή Κόκκινη Γραμμή”

Από που να ξεκινήσει να μιλάει κανείς γι’αυτή τη διακεκριμένη, εξέχουσα και εκλεκτή φυλή των lifestyle περιοδικών και sites…

Για να αποκωδικοποιήσει κανείς το ιδιαίτερο μενταλιτέ των εκπροσώπων τους (ανδρών και γυναικών), θα πρέπει να ανατρέξει στο σημείο απ’όπου ξεκίνησαν. Να εξετάσει όχι μόνο τις συνθήκες μέσα στις οποίες γεννήθηκαν και εξελίχθηκαν, αλλά κυρίως το χώρο στον οποίο βρισκόντουσαν προτού μεταπηδήσουν στις εκδοτικές δραστηριότητες. Διότι αυτά είναι δυο στοιχεία που θα επηρεάσουν, μεταξύ άλλων, σε σημαντικό βαθμό την πορεία και εξέλιξη του έργου τους, τον τρόπο χειρισμού της επιτυχίας ή αποτυχίας τους και τις σχέσεις τους με το περιβάλλον.

Η ιδιοσυγκρασία και το στυλ διοίκησης του κάθε εκδότη ορίζει το τέμπο λειτουργίας, συμπεριφοράς και δράσης σε κάθε εκδοτική επιχείρηση. Επιπλέον, απαιτούνται ιδιαίτερες δεξιότητες και κότσια για να ηγηθεί επιτυχώς κάποιος μιας ομάδας με τις δεδομένες ειδικές ανάγκες ενός εκδοτικού οργανισμού.

Η πλειοψηφία των εκδοτών ξεκίνησε, την περίοδο που τα περιοδικά είχαν ακόμα κύρος και υψηλές πωλήσεις, με κάποιο συγκεκριμένο όραμα, το οποίο στη συνέχεια βρήκε ανταπόκριση σε μια μεγάλη μερίδα του κοινού. Το πόσο συνεπείς παρέμειναν ή παραμένουν οι εκδότες στο αρχικό τους όραμα και στη λεγόμενη αποστολή τους με την επιχειρηματική έννοια είναι κάτι που θα το κρίνουν η ιστορία και οι ίδιοι στον επίλογο τους. Ο καθένας φέρει το βάρος και τις συνέπειες των επιλογών του.

Ένας καθοριστικός παράγοντας επιτυχίας ή αποτυχίας στην πορεία προς την εκδοτική δόξα είναι ο βαθμός αντίστασης του κάθε ατόμου απέναντι στον κίνδυνο ολικής μετάλλαξης της προσωπικότητας λόγω υπερέκθεσης στους γνωστούς πειρασμούς. «Ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμένος με τις καλύτερες προθέσεις» όπως λένε.

Σε γενικές γραμμές, μια ad hoc τμηματοποίηση των εκδοτών του lifestyle τύπου (έντυπου & ψηφιακού) θα περιλάμβανε τις ακόλουθες κατηγορίες, οι οποίες δεν είναι αμοιβαία αποκλειόμενες, δηλαδή κάποιος εκδότης μπορεί να ανήκει σε περισσότερες από μία, σίγουρα όμως υπερισχύει κάποια σε σχέση με τις υπόλοιπες.

Σε κάθε περίπτωση και στα πλαίσια του παρόντος εκδοτικού τοπίου, όπου οι συνθήκες και τα δεδομένα αλλάζουν ταχύτατα, όλοι οι εκπρόσωποι των κατηγοριών αποτελούν εξίσου υπολογίσιμες δυνάμεις και διαθέτουν την ικανότητα να επηρεάσουν τις εξελίξεις.

1. ΟΙ ΒUSINESS MEN/WOMEN

Διαθέτουν ισχυρό επιχειρηματικό δαιμόνιο και τις απαραίτητες γνώσεις για να το υποστηρίξουν. Συνήθως δεν προέρχονται από το χώρο της δημοσιογραφίας ή των εκδόσεων, ενδέχεται όμως να είναι γόνοι μεγάλων εκδοτικών οικογενειών.

Είναι επικεντρωμένοι στα οικονομικά αποτελέσματα και επιβιώνουν καλύτερα από τους υπολοίπους σε καιρούς κρίσης. Εδώ ελλοχεύει ο κίνδυνος να κάνουν βιαστικές κινήσεις εις βάρος πιθανόν της ποιότητας, προκειμένου να εξασφαλίσουν το κέρδος.

Κατά βάση συντηρητικοί, αποφεύγουν το μεγάλο ρίσκο και απευθύνονται συνήθως σε πιο μαζικό κοινό. Απέχουν από την πολλή δημοσιότητα, αν και υπάρχουν πάντα οι εξαιρέσεις. Δεν είναι οι άνθρωποι που θα εμπνευστούν από μεγάλες ιδέες, καθότι κατά βάση πιο πρακτικοί, όμως θα δώσουν με τον τρόπο τους το δικό τους στίγμα στο χώρο.

Στα καλύτερα τους, και εφόσον πειστούν, είναι ικανοί να χρηματοδοτήσουν μεγαλεπήβολα σχέδια άλλων στα πλαίσια κάποιας συνέργειας, συμμαχίας ή επένδυσης και να λειτουργήσουν συμβουλευτικά ή έχοντας ενεργό ρόλο στο επιχειρησιακό κομμάτι.
Στα χειρότερα τους, ειδικά σε περιόδους κρίσης, τείνουν να αγκιστρώνονται σε παρωχημένα μοντέλα διοίκησης και είναι επιρρεπείς στο να καταπνίξουν κάθε ενδιαφέρουσα και καινοτόμα ιδέα από τα στελέχη τους εν τη γενέσει της ή να δημιουργήσουν κλίμα τρομοκρατίας, όταν αισθανθούν ότι απειλείται η παντοδυναμία τους.

2. ΟΙ ΙΝΣΤΡΟΥΧΤΟΡΕΣ

Προέρχονται από τη γενιά των baby boomers και είναι αρκετά πολιτικοποιημένα (με την ευρεία έννοια) άτομα. Αντιφατικές προσωπικότητες, über τακτικιστές, με έντονο ένστικτο αυτοσυντήρησης και ιδιαίτερη ευχέρεια στο χειρισμό και την καθοδήγηση των μαζών.

Μορφωμένοι, με ρητορικές ικανότητες και ευρύ πεδίο γνώσεων. Έχουν ζήσει στο εξωτερικό ή έχουν περάσει από το χώρο της πολιτικής, έστω και για λίγο. Η επιτυχία των εκδόσεων τους βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην διαχρονική καλλιέργεια και ενίσχυση του προσωπικού τους brand, δηλαδή του ονόματος τους – αρχικά μέσω κάποιας προσοδοφόρας ή μεγαλεπήβολης ιδέας – το οποίο στη συνέχεια ταυτίζεται με τα προϊόντα τους.

Συχνά θεωρούνται opinion leaders με μεγάλη επιρροή (θετική ή αρνητική) στο ευρύ κοινό. Λόγω της ευφράδειας και της έντονης -με ροπή στο ναρκισσισμό- προσωπικότητας τους, έχουν την ικανότητα να «μαγεύουν» τα πλήθη και να προσελκύουν σχετικά εύκολα επενδυτές για να στηρίξουν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες.

Βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη δύναμη του networking και δημιουργούν διαφορετικές περσόνες ανάλογα με το κοινό στο οποίο απευθύνονται. Κάθε κίνηση τους είναι προσεκτικά μελετημένη εκ των προτέρων.

Στα καλύτερα τους, έχουν την ικανότητα να ηγηθούν επιτυχώς μιας ομάδας και να εμπνεύσουν προς την υλοποίηση ενός συλλογικού στόχου, προσφέροντας κάτι διαφορετικό με μεγάλη ανταπόκριση στο κοινό, με την προϋπόθεση όμως ότι θα είναι εκείνοι οι αρχηγοί.
Στα χειρότερα τους, μετατρέπονται εν μία νυκτί από «χαρισματικοί» ηγέτες σε αριβίστες και δεν διαθέτουν την απαιτούμενη αυτοσυγκρότηση για να ανταπεξέλθουν σε δύσκολες καταστάσεις, καταφεύγοντας σε αμφιλεγόμενους χειρισμούς ή τη θυματοποίηση.
Είναι συνήθως αυτοδημιούργητοι επιχειρηματίες, εξαιρετικά ανταγωνιστικοί, ισχυρογνώμωνες και δυσκίνητοι στην ουσιαστική αλλαγή πλεύσης όταν οι περιστάσεις το απαιτούν.

3. ΟΙ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΙ

Σοφιστικέ, ιδιοσυγκρασιακοί τύποι, μορφωμένοι και με αγάπη στις τέχνες και τα γράμματα. Χειρίζονται πολύ καλά το λόγο και πολλές φορές καταφεύγουν παράλληλα με τις εκδοτικές τους επιχειρήσεις στη συγγραφή βιβλίων. Προέρχονται από ένα μεγάλο φάσμα ηλικιών και background και μεγαλώνοντας – όταν αισθανθούν αρκετά ασφαλείς – γίνονται καλοί μέντορες.

Δίνουν έμφαση στην ποιότητα και στα πρώτα τους χρόνια απευθύνονται σε πιο μικρό, niche, κοινό, το οποίο αργότερα μπορεί να εξελιχθεί και να τους αποφέρει μεγάλα κέρδη. Ενδέχεται να είναι εξαιρετικά ανοιχτόμυαλοι απέναντι σε νέες ιδέες ή συγκαλυμμένα μονολιθικοί. 
Ως προς τα digital media, οι παλαιάς κοπής ιντελεκτουέλ δεν τα πολυκαταλαβαίνουν, όμως αναγνωρίζουν τις προοπτικές και τη δυναμική τους.

Οι εκδόσεις τους ξεχωρίζουν πάντα και τις περισσότερες φορές επιδεικνύουν σεβασμό στη νοημοσύνη του αναγνωστικού κοινού. Είναι οι άνθρωποι που θα ανακαλύψουν και θα προβάλλουν πιο έντονα θέματα πολιτισμού, την διαφορετικότητα, τον πλουραλισμό, νέα ταλέντα και εναλλακτικές ή αμφιλεγόμενες απόψεις και προσωπικότητες. Προωθούν το δημόσιο διάλογο για σημαντικά θέματα χωρίς στεγανά και παρωπίδες.

Οι σχέσεις τους εντός και εκτός επιχείρησης διακρίνονται από μια ιδιάζουσα πολυπλοκότητα, παρόλο που συνήθως αποφεύγουν τις μετωπικές συγκρούσεις. Στα χειρότερα τους ρέπουν στην διανοητική αλαζονεία, την ηθικολογία, το «έντεχνο δήθεν» και την πόλωση. Έχουν ένα μειλίχιο στυλ διοίκησης και είναι εξίσου επιρρεπείς στη γλυκιά μέθη της φήμης και της εξουσίας, απλώς το κρύβουν καλύτερα. Η εικόνα που βγάζουν προς τα έξω μέσα από τα κείμενα και το στυλιζαρισμένο λόγο τους ενδέχεται να είναι κάποιες φορές παραπλανητική και δεν ανταποκρίνεται πάντα στην πραγματικότητα

4. ΟΙ ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΕΣ

Τα free spirits, οι μποέμ και οι Πολυάννες του συναφιού. Συνήθως νέοι και άφθαρτοι ακόμα, οραματίζονται ένα καλύτερο μέλλον για τις εκδόσεις, πρωτίστως διότι παθιάζονται με το αντικείμενο τους και διαθέτουν την πίστη ότι μπορεί ο κόσμος να γίνει καλύτερος. Είναι συνήθως χαμηλού προφίλ και δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τη φήμη και τη δημοσιότητα.

Προέρχονται από τον ευρύτερο εκδοτικό χώρο, τη διαφήμιση και τα ΜΜΕ ή αν πρόκειται για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, τότε μιλάμε για επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται ήδη με κάποιο τρόπο στον τομέα της ψυχαγωγίας ή του πολιτισμού.
Έχουν συγκεκριμένο όραμα και άποψη, καθώς και μια συγκαλυμμένη προβοκατόρικη διάθεση με στόχο την δημιουργική ανατροπή του εκάστοτε status quo ή απλά το λανσάρισμα μιας καινοτόμας ιδέας, ενός εναλλακτικού τρόπου σκέψης που θα έχει απήχηση σε κάποιο κοινό και μελλοντικά μπορεί να γίνει πιο μαζικό.

Διαθέτουν έναν αφελή κατά πολλούς ρομαντισμό, συχνά θεωρούνται αιθεροβάμονες και εκτός πραγματικότητας, ωστόσο οι απανωτές ματαιώσεις που συναντούν στα πρώτα τους βήματα και η πλήρης απομυθοποίηση του χώρου τους, λειτουργούν γι’αυτούς ως καύσιμα και ενισχύουν την απαιτούμενη γείωση που χρειάζονται για να προωθήσουν το όραμα τους.

Ασχολούνται κυρίως με free press εκδόσεις ή ηλεκτρονικά περιοδικά. Το πρόβλημα των οραματιστών είναι η εύρεση κεφαλαίων για την υλοποίηση του έργου τους, ειδικά στη σημερινή εποχή. Οι επιχειρηματίες – οραματιστές που ασχολούνται με το “άθλημα” έχουν σημειώσει αρκετή επιτυχία στο παρελθόν, διότι διαθέτουν, μεταξύ άλλων, και το ταλέντο να ανακαλύπτουν άλλα ταλέντα που καλύπτουν τα δικά τους κενά και προσφέρουν, μέσα σε κάποιο δομημένο πλαίσιο, την απαραίτητη ελευθερία κινήσεων και αυτοέκφρασης στους συνεργάτες τους.

Στα καλύτερα τους, έχουν μοναδικό ένστικτο για τις επερχόμενες τάσεις και οτιδήποτε νέο σιγοβράζει κάτω από την επιφάνεια, εμπνέουν αισιοδοξία και προοπτική για το μέλλον.
Είναι οι άνθρωποι που θα ξεσηκώσουν τον κόσμο από τον καναπέ τους και θα τους καλέσουν στη ζωή. Στα χειρότερα τους είναι απολυταρχικοί, συγκρουσιακοί, δογματικοί και αδέξιοι στην οικονομική διαχείριση ή εμπιστεύονται τα λάθος άτομα.

Θεωρούνται υπολογίσιμοι αντίπαλοι όταν εδραιώσουν την μηντιακή τους παρουσία. Πολλοί εκδότες παλαιάς κοπής ξεκίνησαν ως οραματιστές προτού εξελιχθούν στην επόμενη μιντιακή τους «μετενσάρκωση».

5. ΟΙ ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΕΝΟΙ

Οι “Μe Too” του κλάδου. Νέοι ή άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που κάπου άκουσαν ότι ο πιο γρήγορος τρόπος για να αποκτήσεις φήμη, γυναίκες, χρήμα, πρεστίζ και εξουσία είναι να γίνεις εκδότης περιοδικού. Αναδύονται συνήθως από τον ίδιο το χώρο, όπου κάνουν καριέρα ως εντεταλμένοι αυλικοί αφεντικού ή μπαχαλάκηδες, ενώ ορισμένοι ξεπετάγονται από το πουθενά και κάνουν την τύχη τους πουλώντας επιτυχώς αέρα σε υποψήφιο θύμα-επενδυτή.

Στην καλύτερη περίπτωση είναι ήδη εδραιωμένοι επιχειρηματίες που αναζητούν λίγη φήμη και συγχρωτισμό με το χώρο της σόουμπιζ για να ενισχύσουν το πρεστίζ τους ή να προωθήσουν τις μπίζνες της συζύγου.

Στην πραγματικότητα δεν ενδιαφέρονται για την ποιότητα της έκδοσης – ούτε έχουν τέτοιες φιλοδοξίες – παρά μόνο για τα αποτελέσματα, τα προνόμια και το κύρος που πιθανόν να τους προσφέρει η θέση. Μεγαλομανείς αριβίστες, ικανότατοι στο networking και την πώληση, πρόκειται για τους σούπερ παπατζήδες του συναφιού.

Βασίζονται σε αντιγραφές πετυχημένων ιδεών άλλων, λανσάρουν χαμηλής στάθμης εκδόσεις/sites με αστραφτερό περιτύλιγμα ή φέρνουν τίτλους από το εξωτερικό. Στα καλύτερα τους, προσφέρουν εργασία στον κόσμο και μπορούν να λειτουργήσουν ως χρηματοδότες για επιχειρηματικές ιδέες άλλων της ιδίας συνομοταξίας. Στα χειρότερα τους, δημιουργούν προστριβές και προβλήματα σε κάθε τους συνεργασία, είναι αφερέγγυοι σε όλα τα επίπεδα και χαλάνε την αγορά.

6. ΟΙ ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΜΕΝΕΣ

Αυτή η χαριτωμένη, σαγηνευτική και δυναμική φυλή αναδύθηκε τα τελευταία χρόνια με την εξάπλωση του ίντερνετ και των social media και ήρθε για να προσφέρει μια αναζωογονητική νότα φρεσκάδας, ομορφιάς και γυναικείας οπτικής στον ανδροκρατούμενο χώρο των εκδόσεων. Πρόκειται για μια φυλή με πολλές προοπτικές εξέλιξης στο χώρο., ειδικά όταν οι εκπρόσωποι της διαθέτουν ξεκάθαρη ταυτότητα ή απευθύνονται σε πιο niche κοινό.

Περιλαμβάνει κυρίως δημοσιογράφους του κλάδου και διάφορες διασημότητες ή συζύγους και ενήλικα τέκνα επιχειρηματιών από τον χώρο των εκδόσεων, της τηλεόρασης και της ευρύτερης σόουμπιζ. Κατατάσσεται ως ξεχωριστή φυλή, δεδομένου ότι διαθέτει το δυναμικό και την οικονομική υποστήριξη από χρηματοδότες. Αυτό μεταφράζεται ως αδιάλειπτη πρόσβαση σε τεχνογνωσία, ανθρώπινο δυναμικό και συμβουλευτική σε επίπεδο στρατηγικής και συνεργειών και αναπληρώνει τις όποιες ελλείψεις σε άλλα επίπεδα.
Γι’αυτό και η συγκεκριμένη φυλή διεκδικεί επάξια το δικό της κομμάτι όχι μόνο στον παραμυθένιο κόσμο του ίντερνετ, αλλά και στη λεγόμενη διαφημιστική πίτα.

Οι ηλεκτρονικές, συνήθως, εκδόσεις τους επικεντρώνονται σε θέματα μόδας, ομορφιάς, οικογένειας, συμβουλευτικής, διατροφής, διακόσμησης και νέων των σελέμπριτις. Με κλεφτές ματιές και στον κόσμο του εαυτού τους, ώστε να κεφαλοποιήσουν το υπάρχον brand-όνομα τους, καθώς οι περισσότερες είναι ήδη γνωστά ονόματα.

Οι εκπρόσωποι αυτής της κατηγορίας διαθέτουν ποικιλομορφία στα χαρακτηριστικά. Κάποιες κινούνται σε χαμηλούς τόνους και εστιάζουν στην ποιότητα, ορισμένες κυνηγάνε μανιωδώς την αυτοπροβολή ή επιχειρούν να αναδειχθούν σε γκουρού της αγέλης-κοινού τους, κάποιες προσπαθούν να λανσάρουν μια νέα, διευρυμένη “εικόνα” μέσω της δουλειάς τους και να δώσουν μια διαφορετική χροιά στο brand τους ή ακόμα και να αναστρέψουν το στερεοτυπικό “πρώην/νυν κυρία του κυρίου”. Οι περισσότερες έχουν ως στόχο την εδραίωση τους ως ηγετικές influencers ή/και style icons, η καθεμία στον τομέα της και την επίτευξη συμφωνιών – σύνδεσης του ονόματος τους με συγκεκριμένα brands.

Ένα σύνηθες πρόβλημα που παρατηρείται σε αυτές τις εκδόσεις είναι ότι αρκετές φορές προσφέρουν, σε επίπεδο περιεχομένου, ένα ελάχιστα διαφοροποιημένο προϊόν σε σχέση με τον ανταγωνισμό και με έμφαση στο “αμπαλάζ”, το οποίο υπό άλλες συνθήκες ενδεχομένως να περνούσε απαρατήρητο.
Επιπλέον, κάποιες εκδόσεις αποτελούν απλώς ένα όχημα για αυτοπροβολή, χωρίς να προσφέρουν κάτι ξεχωριστό στο κοινό που απευθύνονται.

Στα καλύτερα τους, προσφέρουν μια γυναικεία, πολυδιάστατη και από θέση ισχύος πλέον οπτική στο χώρο και τα πράγματα, ανατρέπουν τα κλισέ, ενισχύουν τη γυναικεία αυτοπεποίθηση και παροτρύνουν το κοινό τους σε δράση. Στα χειρότερα τους, είναι επιρρεπείς στο ναρκισσισμό, χάνουν το μέτρο και κουράζουν λόγω της υπερπροβολής τους στα social media ή προβάλλουν μια επίπλαστη, εικονική πραγματικότητα ως προς την προσωπικότητα και τις αληθινές προθέσεις τους.

…Και η ζωή συνεχίζεται. Αναμένονται άραγε άλλες ευχάριστες εκπλήξεις στις έντυπες και ηλεκτρονικές εκδόσεις; Ο χρόνος θα δείξει.

* Μερικά απ’όσα αποκάλυψε ο χρόνος και η επαγγελματική εμπειρία στην “παθούσα και αεί μαθούσα” γράφουσα & δημιουργό του Street-Life.gr.